شرط اول پیشرفت پژوهش، آزادی است/دانشگاه تهران متعلق به همه مردم ایران

باشگاه خبرنگاران جوان؛ الهام قبادی– محمدحسین امید رئیس دانشگاه تهران در آیین تجلیل از برگزیدگان جشنواره هفته پژوهش با تأکید بر نقش دانشگاه‌ها در توسعه علمی کشور گفت: دانشگاه تهران، دانشگاه ایران است؛ چراکه طبق فرمایش مقام معظم رهبری، این دانشگاه متعلق به همه مردم کشور است و ظرفیت‌های آن باید در اختیار همگان قرار گیرد. کتاب‌ها و منابع دانشگاه تهران نیز متعلق به مردم است و دسترسی به آن آزاد در نظر گرفته شده است.

وی پژوهش را پلی میان گذشته، حال و آینده دانست و افزود: اگر در گذشته ایران مهد دانش و تمدن بوده و دانشمندانی، چون ابوریحان، زکریای رازی و فارابی در این سرزمین پرورش یافته‌اند، این ریشه در نهادینه بودن دانش‌ورزی در فرهنگ و تمدن چند هزار ساله ما دارد.

رئیس دانشگاه تهران با اشاره به پیشگامی ایران در حوزه دانش آب خاطرنشان کرد: بسیاری از دستاورد‌هایی که بشر امروز در یک قرن اخیر به آن رسیده، سه هزار سال پیش توسط دانشمندان ایرانی کشف شده بود. برخی اصطلاحات رایج در علوم آب نیز ریشه فارسی دارد، زیرا منشأ آن در ایران بوده است.

وی ادامه داد: پژوهش‌های بنیادی، سنگ‌بنای توسعه علمی هستند و خیر و برکت آن باید به عموم مردم برسد. خوشبختانه دانشگاه تهران با ۴۵ هزار دانشجو – که بیش از ۶۰ درصد آنان در مقاطع ارشد و دکتری تحصیل می‌کنند – در حوزه پژوهش‌های بنیادی و کاربردی فعالیت گسترده‌ای دارد.

 امید با تأکید بر ضرورت نهادینه‌سازی پژوهش در کشور گفت: هیچ کشوری در دنیا به پیشرفت نرسیده مگر از مسیر پژوهش و فناوری. در بسیاری از کشور‌های پیشرفته، مردم و بخش خصوصی نقش اصلی در سرمایه‌گذاری برای پژوهش دارند؛ اما این فرهنگ هنوز در کشور ما به‌طور کامل شکل نگرفته است.

وی اقدام استانداری تهران در حمایت از پژوهش را اقدامی ارزشمند دانست و افزود: در میان حاضران این مراسم، از دانش‌آموز و دانشجو تا اساتید دانشگاه، شهرداران و فرمانداران حضور دارند و این نشان می‌دهد که پژوهش امری فراگیر و ملی است.

رئیس دانشگاه تهران با بیان اینکه توسعه پژوهش نیازمند فراهم شدن چند رکن اساسی است، گفت: نخستین شرط، آزادی است. پژوهش فقط آزمایشگاهی و فیزیک نیست؛ پژوهش‌های علوم انسانی نیز موضوعات چالشی و بحث‌برانگیز دارند و پژوهشگر باید احساس آزادی و امنیت فکری کند.

وی افزود: رکن دوم، تأمین منابع است. طبق برنامه‌های توسعه، باید بیش از دو تا چهار درصد منابع کشور به پژوهش و فناوری اختصاص یابد؛ اما در ۵۰ سال اخیر فقط یک‌بار، در سال ۱۳۸۶، این عدد به ۶۸ صدم درصد رسید و معمولاً زیر نیم درصد بوده است. متأسفانه تأمین منابع برای پژوهش در کشور به‌درستی انجام نمی‌شود.

امید در پایان خطاب به مدیران و مسئولان حاضر در مراسم گفت: شما که در حوزه اجرا فعالیت دارید، نقش مهمی در تحقق شرایط لازم برای پیشرفت پژوهش بر عهده دارید.