اولین مواجهه مجلس و ملی‌گرایان با قراردادهای بیگانگان

رونویس– با روی کار آمدن محمدرضا پهلوی، ملی‌گرایان موضوع ملی شدن نفت را در راس سیاست‌های خود قرار دادند. این وضعیت به دلیل ضعف سیاسی شاه و جوان بودن او به وجود آمد. شاه در دهه ۱۳۲۰ قدرت کافی برای رویارویی با ملی‌گرایان مخالفان مذهبیر را نداشت.

«با گشایش مجلس پانزدهم و امضای قرارداد تشکیل شرکت مختلط نفت ایران و شوروی توسط سفارت شوروی و قوام، وی به نمایندگان شوروی اعلام کرد که در وضعیتی نیست که مجلس را وادار به تصویب آن نماید. این رفتار از سوی شوروی خصمانه تلقی شد و پیام‌های تهدیدآمیزی به دولت ایران ارسال شد. در مقابل مجلس شورای ملی در سی‌ام مهر ۱۳۲۶ش. ماده واحده‌ای را به تصویب رساند که قرارداد قوام – سادچیکف ملغی اعلام شد، افزون بر آن دادن هرگونه امتیازی به بیگانگان ممنوع شد. با کوتاه شدن دست شوروی ها، انگلیسی‌ها نیز نسبت به ادامه جریان قرارداد ۱۹۳۳ م. نگران شدند. بر این اساس شخصی به نام گس به نمایندگی از سوی شرکت نفت انگلیس و ایران جهت مذاکره به ایران آمد و طی چند مرحله مذاکره، در تیر ۱۳۲۸ ش. قرارداد الحاقی (ضمیمه قرارداد ۱۹۳۳ م.) مشهور به قراداد کش- گلشائیان منعقد شد.»

منبع: کافه تاریخ