رونویس – گروه سیاسی: اگرچه تاریخ معاصر ایران گویای خصومت‌ورزی‌های متعدد آمریکایی در قبال مردم ایران است، اما تغییر ماهیت این اختلاف‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی، روابط دو کشور را تحت‌تاثیر قرار داده‌است. الگوها و رویکردهای ارزشی جمهوری‌اسلامی، اختلاف‌های موجود میان دوطرف را به سطح «ذاتی» کشانده؛ وضعیتی که به گفته رهبرمعظم‌انقلاب، راه برون‌رفت از آن نه «مذاکره»، بلکه «قوی شدن در ابعاد مختلف» است.
بررسی تحولات بیش از ۴ دهه اخیر در مناسبات تهران و واشنگتن، پیش از هر چیز گویای این نکته اساسی است که دشمنی‌ها و خصومت‌ورزی‌های آمریکا علیه ایران، بیش از آن‌که به‌صورت «مصداقی» قابل طرح باشد، باید از زاویه «ماهیتی» مورد بررسی قرار گیرد، چراکه تقابل ماهیت «استکباری» و «سلطه‌جویانه» آمریکا با ماهیت «ظلم‌ستیزانه» و «استقلال‌طلبانه» جمهوری‌اسلامی، مناسبات دوطرف را تحت تاثیر قرار داده‌است که در ادامه برخی وجوه آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.
۱
استکبارستیزی
- تقابل ماهیتی: ذات «استکباری» آمریکا با ذات «استقلال‌طلبی» انقلاب اسلامی
- مصادیق ذات استکباری آمریکا:
- نقش‌آفرینی محوری در برانداختن دولت ملی ایران در ۲۸ مردادماه ۱۳۳۲
- حمایت و تحکیم پایه های حکومت استبدادی شاه
- تحمیل قانون کاپیتولاسیون و تحقیر ملت ایران در مهرماه ۱۳۴۱
- اقدام برای حمله نظامی به ایران و ماجرای طبس در اردیبهشت‌ماه ۱۳۵۹
- اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه دولت نوپای انقلابی ایران در خردادماه ۱۳۵۹
- مشارکت در طرح‌ریزی کودتای نوژه در تیرماه ۱۳۵۹
- مصادیق استقلال‌طلبی انقلاب اسلامی:
- پایان سلطه آمریکایی‌ها در شئونات سیاسی – اقتصادی ایران
- کوتاه کردن دست آمریکا از منابع حیاتی ملت ایران
- بی‌نیازی به مستشاران نظامی آمریکایی در ارکان مختلف نظامی ایران
- عدم تبعیت از سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا
- مخالفت با رویکردهای یکجانبه‌گرایانه آمریکا در ساختار نظام جهانی
- طراحی سیاست‌خارجی مستقل بدون وابستگی به رویکردها و سیاست‌های آمریکا
- گسترش روابط منطقه‌ای و بین‌المللی بدون توجه به منویات مدنظر آمریکا
۲
دشمنی با رژیم‌صهیونیستی
- تقابل ماهیتی: حمایت بی‌قید و شرط آمریکا از رژیم‌صهیونیستی در تقابل با حمایت جمهوری‌اسلامی از ملت فلسطین
- مصادیق رویکردهای آمریکایی
- آمریکا در دو سال اخیر بیش از ۲۱ میلیارد دلار برای کشتار مردم فلسطین به رژیم‌صهیونیستی کمک نظامی ارسال کرده‌است.
- حمایت بی‌قید و شرط آمریکا، سبب بی‌اثر شدن قوانین بین‌المللی در تنبیه رژیم‌صهیونیستی شده‌است.
- براساس گزارش اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا، رژیم‌صهیونیستی عنوان «بزرگ‌ترین دریافت‌کننده کمک‌های خارجی آمریکا» را از آن خود کرده‌است.
- رژیم‌صهیونیستی در فاصله سال‌های ۱۹۴۶ تا ۲۰۲۳، ۲۹۷میلیارد دلار کمک خارجی از آمریکا دریافت کرده‌است.
- دولت آمریکا تاکنون بارها با سوءاستفاده از حق وتوی خود در شورای‌امنیت سازمان‌ملل، سبب ناکام ماندن اجماع‌جهانی علیه جنایات رژیم‌صهیونیستی شده‌است.
- مصادیق رویکردهای ایران:
- ایران بارها تاکید کرده اعطای حق تعیین سرنوشت به فلسطینی‌ها، تنها راه برون‌رفت از وضعیت کنونی است.
- جمهوری‌اسلامی، شرارت‌های رژیم‌صهیونیستی را ریشه همه ناامنی‌ها و بی‌ثباتی‌ها در غرب‌آسیا می‌داند.
- ایران طی بیش از ۴ دهه اخیر همواره در حمایت از ملت مظلوم فلسطین ثابت‌قدم بوده‌است.
- ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از هیچ‌گونه کمکی به مردم فلسطین دریغ نکرده‌است.
- تقویت محورمقاومت یکی از راهبردهای اساسی ایران در حمایت از آرمان‌های فلسطین بوده‌است.
۳
مخالفت با دست‌نشاندگی
- تقابل ماهیتی: رویکرد سلطه‌جویانه آمریکا در تقابل با مخالفت جمهوری‌اسلامی با دست‌نشاندگی
- مصادیق رویکردهای آمریکایی:
- دخالت در همه شئون سیاسی ایران در رژیم‌پهلوی
- تصمیم‌گیری برای انتصاب نخست‌وزیران دست نشانده در حکومت گذشته ایران
- شکل‌دهی به تصمیم‌های شخص اول مملکت در دوره پهلوی، به‌ویژه از طریق سفیر واشنگتن در تهران
- تبدیل کردن ایران به ژاندارم منطقه در دوره پهلوی
- تبدیل ایران به نیروی نیابتی بلوک غرب در تقابل با بلوک شرق در دوره جنگ سرد
- اعمال اراده بر کشورهای منطقه به عنوان نمودی از رویکردهای سلطه‌جویانه آمریکا
- مصادیق رویکردهای ایران:
- برچیدن لانه جاسوسی آمریکا در ایران
- پایان دادن به فعالیت پایگاه‌های جاسوسی منطقه‌ای آمریکا در ایران
- برگزاری انتخابات آزاد بدون مداخله آمریکایی‌ها در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی
- مخالفت ایران با سیاست‌های مداخله‌جویانه منطقه‌ای آمریکا به عنوان یکی از دلایل اصلی دشمنی آمریکا
- طراحی سیاست منطقه‌ای و بین‌المللی مستقلانه در تقابل با خواست‌ها و اهداف آمریکا
- تلاش برای همگرایی منطقه‌ای با هدف اداره مقتضیات منطقه ازسوی نیروهای بومی
۴
مصادیق تاریخی اختلاف ذاتی با آمریکا
۱- کودتا: سازمان‌دهی کودتای ۲۸ مردادماه ۱۳۳۲ برای سرنگونی دولت ملی ایران، از اصلی‌ترین نقاط آغاز خصومت عمیق مردم ایران با دولت آمریکا شناخته می‌شود.
۲- حمایت بی‌قید و شرط از دیکتاتوری: آمریکا همواره به‌عنوان حامی اصلی رژیم پهلوی در طول ۲۵ سال دیکتاتوری پس از کودتای ۲۸ مردادماه ۱۳۳۲، مورد نفرت ایرانیان بوده‌است.
۳- شهادت دانشجویان در ۱۶ آذر ۱۳۳۲: این واقعه، نماد اولیه مقاومت در برابر مداخله‌گری آمریکا در ذهنیت جمعی ایرانیان به‌ویژه دانشجویان است.
۴- تسخیر لانه جاسوسی: این رویداد در۱۳ آبان ۱۳۵۸ «مرکز توطئه» آمریکا علیه انقلاب را افشا و ماهیت واقعی سیاست‌های واشنگتن را آشکار کرد.
۵- حمله نظامی به طبس: این اقدام در ۵ اردیبهشت‌ماه ۱۳۵۹، ماهیت رویکردهای استکباری آمریکا در مواجهه با مردم ایران را بیش از پیش نمایان کرد.
۶- تحریک صدام به جنگ: سفر ۱۹ بهمن‌ماه ۱۳۵۸ زبیگنیو برژینسکی، مشاور امنیت‌ملی وقت دولت آمریکا به عراق، ازسوی خود رسانه‌های آمریکایی به عنوان تلاش واشنگتن برای ترغیب صدام به حمله علیه ایران ارزیابی شده‌است.
۷- حمایت از صدام در جنگ تحمیلی: آمریکا با تجهیز ارتش صدام به سلاح‌های شیمیایی و غیرمتعارف، به‌صورت مستقیم از متجاوز در جنگی ۸ ساله علیه ایران حمایت کرد.
۸- ساقط کردن پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر: سرنگونی عمدی یک هواپیمای مسافربری توسط ناوگان آمریکا که به شهادت ۲۹۰ غیرنظامی انجامید، از دیگر نمونه‌های دشمنی آمریکایی‌ها با مردم ایران است.
۹- تحریم‌های حداکثری: آمریکا با اعمال گسترده‌ترین تحریم‌های اقتصادی، به دنبال تحت فشار قرار دادن مردم ایران و تأثیرگذاری بر تصمیم‌های حاکمیت بوده‌است.
۱۰- حمایت از ضدانقلاب: دولت آمریکا از نخستین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، همواره به عنوان یکی از اصلی‌ترین حامیان گروهک‌های تروریستی ضدانقلاب مطرح بوده و از آشوب‌های براندازانه حمایت ویژه کرده‌است.
۱۱- جنگ تبلیغاتی و رسانه‌ای علیه ایران: طی دهه‌های گذشته از پیروزی انقلاب اسلامی، یکی از عرصه‌های خصومت‌ورزی آمریکاه علیه ایران، فضاسازی‌های رسانه‌ای – سیاسی علیه جمهوری‌اسلامی بوده‌است
۱۲- تهدید و اقدام نظامی مستقیم: انجام عملیات‌های نظامی و ترور شهدای مقاومت مانند شهید سپهبد قاسم سلیمانی، عزم آمریکا برای استفاده از زور را نشان می‌دهد.
|
مطالب پیشنهادی از سراسر وب |
