چرا مومیایی‌های ماقبل تاریخ بیابان آتاکاما مغزهایی بسیار کوچک داشتند؟

باشگاه خبرنگاران جوان – فرهنگ چینچورو که حدود ۷۵۰۰ سال پیش در منطقه‌ی ساحلی بیابان آتاکاما در شیلی زندگی می‌کرد، به مومیایی‌هایش شهرت دارد؛ فرهنگی که هزاران سال پیش از مصریان باستان، مردگان خود را مومیایی می‌کرد. این گروه شکارچی گردآورنده که تا حدود ۳۵۰۰ سال پیش زنده ماندند، برای بقا کاملاً به اقیانوس وابسته بودند و دسترسی اندکی به منابع گیاهی و جانوری خشکی داشتند. این رژیم غذایی محدود، به نظر می‌رسد بر رشد فیزیکی و مغزی آن‌ها تأثیر گذاشته باشد.

پژوهشی تازه روی برخی از قدیمی‌ترین مومیایی‌های جهان، متعلق به فرهنگ چینچورو، پرده از حقیقتی شگفت‌انگیز برمی‌دارد: مغز این انسان‌های باستانی حدود ۱۲ درصد کوچک‌تر از مغز انسان‌های امروزی بوده است. دانشمندان معتقدند دلیل اصلی تفاوت، سوءتغذیه در دوران کودکی و شرایط سخت زندگی در یکی از خشک‌ترین بیابان‌های جهان، یعنی صحرای آتاکاما است.

اینکه چینچوروها تغذیه‌ای به خوبی انسان‌های امروزی نداشتند، چندان تعجب‌آور نیست، چرا که یکی از خشن‌ترین محیط‌های روی زمین را برای زندگی انتخاب کرده بودند.

پژوهشگران ۶۸ سر مومیایی شده‌ی فرهنگ چینچورو را با استفاده از سی‌تی‌اسکن مورد بررسی قرار دادند و سپس، آن‌ها را با بقایای ۹ کشاورز باستانی از همان منطقه و ۸۳ شیلیایی امروزی مقایسه کردند. نتایج نشان داد که میانگین حجم داخل جمجمه (که معیاری برای اندازه مغز است) برای مومیایی‌های چینچورو ۱٬۳۲۱ سانتی‌متر مکعب، برای کشاورزان باستانی ۱٬۳۳۶ سانتی‌متر مکعب و برای جمعیت مدرن ۱٬۴۸۱ سانتی‌متر مکعب بود.

پژوهشگران مطالعه در توضیح یافته‌های خود می‌نویسند: «سوءتغذیه در اوایل زندگی به‌طور مداوم با کاهش حجم مغز و اختلالات شناختی مرتبط بوده است که بر اهمیت دریافت کافی انرژی و مواد مغذی در دوره‌های رشد عصبی تأکید می‌کند.»

نکته‌ی جالب اینکه افزایش اندازه‌ی مغز به‌طور عمده در ۱۵۰ سال اخیر رخ داده است. به گفته‌ی پژوهشگران، قرن بیستم یک «نقطه عطف» بود که در آن بهبود چشمگیر در تغذیه، به‌ویژه مصرف بیشتر لبنیات و پروتئین‌های حیوانی و پیشرفت‌های گسترده در بهداشت عمومی، باعث جهش در رشد فیزیکی انسان شد.

مطالعه در مجله‌ی Scientific Reports منتشر شده است.

منبع: زومیت