رونویسسیدسروش طباطباییپور: این روز به نماد مقاومت دانشجویان در برابر استبداد تبدیل شد و بهعنوان روز پاسداشت آگاهی، عدالتخواهی و استقلالطلبی در تاریخ معاصر ما شناخته میشود. بسیاری معتقدند کار اصلی دانشجو، جوییدن علم و آگاهی است، اما نقش او تنها به فراگیری دانش محدود نمیشود؛ بلکه آنان با مشارکت در فعالیتهای علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در شکلگیری آینده هر کشور نقشآفرینی میکنند.
اما دانشجو کیست و زندگی دانشجویی چگونه است؟ یکی از راههای کشف پاسخ این سؤال، تجربهکردن این دوران جذاب و باشکوه است؛ اما اگر امکان چنین فرصتی به این زودیها برای ما فراهم نمیشود، راه دیگری هم برای تجربه این دوران باشکوه وجود دارد؛ تماشای فیلمها و سریالهایی که قهرمانان اصلی آن دانشجویان هستند و در آنها به کنشها و واکنشهای دانشجویان میپردازد.
در اینجا شش اثر سینمایی فاخر را در سینمای ایران معرفی میکنیم که چالشهای دوران دانشجویی را جلوی دوربین آوردهاند و ما را با فراز و فرودهای دوران دانشجویی در ایران آشنا میکنند.
- جنگ میان عقل و عشق
فیلم «پری» / داریوش مهرجویی محصول ایران / محصول ۱۳۷۳
فیلم سینمایی «پری» اقتباسی آزاد از رمان «فرانی و زومی» اثر جی. دی. سلینجر است. فیلم پری با بازی نیکی کریمی، دانشجوی ممتاز و روشنفکر ادبیات را روایت میکند که پس از خواندن کتابی عرفانی از برادر مرحومش، دچار بحران هویت و تحولی درونی میشود. او که پیشتر دختری عقلگرا و منطقی بود، بهتدریج از دنیای مادی فاصله میگیرد و در جستوجوی معنا، به سلوکی عرفانی کشیده میشود.
فیلم در فضایی شاعرانه و تأملبرانگیز، به مفاهیمی چون بحران معنویت، جستوجوی حقیقت و تضاد عقل و دل یک دانشجو میپردازد. این فیلم یکی از آثار شاخص مهرجویی در پرداختن به بحران هویت نسل دانشجو و تحصیلکرده و دغدغههای عرفانی در بستر زندگی مدرن است.
- پناه بردن به عشق
سریال «در پناه تو» / حمید لبخنده / ساخت ایران / محصول ۱۳۷۴
این سریال با محور زندگی دانشجویی، داستان مریم افشار (لعیا زنگنه)، دانشجوی رشته نقاشی را روایت میکند که با رامین ناصری با بازی رامین پرچمی، همدانشکدهایاش وارد رابطهای عاطفی میشود. سریال با نگاهی انسانی و واقعگرایانه، به دغدغههای نسل جوان، تضادهای خانوادگی، فشارهای اجتماعی و بحرانهای هویتی میپردازد. پرداختن به روابط عاطفی در محیط دانشگاه، آن هم در قالبی سالم و اخلاقمدار، در زمان خود جسورانه و نوآورانه بود. بازیهای درخشان، بهویژه از بازیگران جوان آن زمان و موسیقی خاطرهانگیز سریال در ماندگاری آن نقش مهمی داشتند.
- زندگی در خانه دانشجویی
سریال «روزگار جوانی» / کارگردان: شاپور قریب و اصغر توسلی / محصول ۱۳۷۷
سریال «روزگار جوانی» به کارگردانی شاپور قریب و اصغر توسلی، یکی از ماندگارترین مجموعههای تلویزیونی دهه ۷۰ ایران است که با نگاهی انسانی و طنزآمیز، به زندگی ۵دانشجوی جوان در تهران میپردازد. این سریال از سال۱۳۷۷ تا سال۱۳۷۸ از شبکه تهران پخش شد و ایده اولیه فیلمنامه از اصغر فرهادی بود و در ادامه نویسندگانی چون علیاکبر محلوجیان و فرهاد نقدعلی نیز به پروژه پیوستند. داستان حول محور ۵دانشجو—۴نفر شهرستانی و یک تهرانی—میچرخد که با اجاره یک خانه مشترک، زندگی دانشجویی پر ماجرایی را آغاز میکنند. هر قسمت به یکی از چالشهای روزمره، دغدغههای اجتماعی، روابط انسانی و مسائل اخلاقی این جوانان میپردازد.
- تولد در بستر دانشگاه
فیلم «متولد ماه مهر» / احمدرضا درویش / ایران / یاران / محصول ۱۳۷۸
این فیلم هم با محوریت زندگی دانشجویی، به بررسی بحرانهای هویتی و اجتماعی نسل جوان در بستر دانشگاه میپردازد. داستان درباره «دانیال» (محمدرضا فروتن) دانشجوی شهرستانی است که برای تحصیل به تهران آمده و درگیر فضای پرتنش دانشگاه، روابط عاطفی و مسائل سیاسی میشود. او با «مهتاب» (میترا حجار) آشنا میشود و رابطهای عاشقانه میان آنها شکل میگیرد، اما درگیریهای سیاسی و اجتماعی دانشگاه، این رابطه را نیز تحتتأثیر قرار میدهد. متولد ماه مهر یکی از نخستین فیلمهایی بود که بهطور مستقیم به فضای دانشگاهی در ایران پرداخت و هنوز هم بهعنوان اثری جسورانه و پیشرو در سینمای اجتماعی ایران شناخته میشود.
مستند «زندگی همین است» / پیروز کلانتری / ساخت ایران / محصول ۱۳۸۲
این مستند اجتماعی، روایتی صادقانه و بیواسطه از زندگی ۵دانشجوی تهرانی در اوایل دهه۱۳۸۰ است که با نگاهی انسانی، دغدغههای فردی، اجتماعی و هویتی آنها را به تصویر میکشد. این مستند ۴۳دقیقهای، بدون روایتگر یا تحلیل بیرونی، صرفا با تکیه بر گفتوگوهای مستقیم با دانشجویان، تصویری از درونیات نسل جوان آن زمان ارائه میدهد. شخصیتهایی از رشتههای مختلف مثل حقوق، هنر و علوم سیاسی که با پیشزمینههای خانوادگی و طبقاتی متفاوت، از امیدها، ترسها، بحرانهای هویتی، فشارهای اقتصادی و تجربههای زیسته خود در دانشگاه میگویند؛ از پیمان، دانشجوی حقوق که برای تأمین معاش خانوادهاش مسافرکشی میکند تا روزبه، شاعر بیپول و منتقد جامعه بورژوایی.
فیلم «دلشکسته» / علی رویینتن / محصول ۱۳۸۶
فیلمی درام و عاشقانه با زمینهای اجتماعی و مذهبی است که داستان آن در فضای دانشگاهی شکل میگیرد. فیلم با بازی درخشان شهاب حسینی، روایتگر تقابل ۲دانشجو با جهانبینیهای متفاوت است: یکی مذهبی، فرزند شهید و پایبند به ارزشهای سنتی، و دیگری دختری آزاداندیش و بیاعتقاد به باورهای دینی. این دو به اجبار استادشان باید روی پایاننامهای مشترک کار کنند و در این مسیر، به شناختی عمیقتر از یکدیگر و از خود میرسند. فیلم با بهرهگیری از فضای دانشگاه، بستری برای طرح مباحثی چون ایمان، عشق، هویت و تفاوتهای فرهنگی فراهم میکند. موسیقی تأثیرگذار و دیالوگهای شاعرانه، بهویژه جمله معروف «گر عشق نباشد، به چه کاراید دل؟» به ماندگاری فیلم کمک کردهاند.
|
مطالب پیشنهادی از سراسر وب |
