خرم‌آباد زیر آوار زباله؛ بحران خاموشی که نفس شهر را گرفته است

باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش – رشد جمعیت شهری، توسعه افقی شهر، افزایش مصرف‌گرایی و تغییر الگوی زندگی شهروندان، موجب افزایش چشمگیر تولید زباله شده و در صورت نبود مدیریت علمی و پایدار، این مسئله می‌تواند به یکی از مهم‌ترین بحران‌های زیست‌محیطی و بهداشتی شهر تبدیل شود.

دفن غیراصولی زباله، دپوی روباز پسماند، نشت شیرابه‌ها به خاک و منابع آب زیرزمینی، و سوزاندن زباله‌ها از جمله پیامد‌های مدیریت نادرست پسماند در بسیاری از شهر‌های کشور از جمله خرم‌آباد است. این اقدامات نه‌تنها سلامت خاک و آب را تهدید می‌کند، بلکه موجب آلودگی هوا، انتشار بوی نامطبوع، افزایش حشرات و جوندگان و در نهایت تهدید سلامت شهروندان می‌شود.

خرم‌آباد با داشتن رودخانه‌ها، چشمه‌ها و منابع آبی فراوان، در برابر آلودگی ناشی از پسماند بسیار آسیب‌پذیر است. ورود شیرابه زباله به این منابع، می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری بر اکوسیستم منطقه و سلامت نسل‌های آینده داشته باشد.

۸۰ میلیارد تومان اعتبار برای پسماند خرم‌آباد؛ آیا این بار بحران مهار می‌شود؟

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما با اشاره به مهم‌ترین چالش‌های شهری خرم‌آباد گفت: یکی از دغدغه‌های اساسی مدیریت شهری، وضعیت شاخص‌های پسماند و نحوه مدیریت اصولی آن در این شهر است که طی سال‌های گذشته به یکی از مطالبات جدی شهروندان تبدیل شده است.

وی با تأکید بر ضرورت ساماندهی هرچه سریع‌تر حوزه پسماند افزود: در همین راستا و به منظور رفع مشکلات موجود، اعتباری بالغ بر ۸۰ میلیارد تومان برای مدیریت پسماند به شهرداری خرم‌آباد اختصاص و تزریق شده است.

مجیدی تصریح کرد: این اعتبار با هدف بهبود زیرساخت‌ها، ارتقای فرآیند جمع‌آوری و دفع اصولی پسماند، کاهش پیامد‌های زیست‌محیطی و ارتقای شاخص‌های بهداشتی شهر هزینه خواهد شد و انتظار می‌رود با برنامه‌ریزی مناسب، بخش قابل توجهی از مشکلات این حوزه در خرم‌آباد برطرف شود.

ابعاد بهداشتی و اجتماعی مدیریت پسماند

انباشت زباله در حاشیه شهر‌ها یا مناطق مسکونی، زمینه‌ساز شیوع بیماری‌های عفونی، پوستی و تنفسی است. همچنین حضور زباله‌گردی غیررسمی، به‌ویژه کودکان، از پیامد‌های اجتماعی نگران‌کننده‌ای است که ریشه در ضعف مدیریت پسماند دارد. بی‌توجهی به این موضوع می‌تواند به افزایش نابرابری‌های اجتماعی، آسیب‌های فرهنگی و کاهش کیفیت زندگی شهری منجر شود.

مدیریت پسماند؛ فرصتی برای اشتغال و اقتصاد شهری

مدیریت اصولی پسماند صرفاً یک هزینه برای شهرداری نیست، بلکه فرصتی ارزشمند برای ایجاد اشتغال پایدار، بازیافت منابع، تولید انرژی و کاهش هزینه‌های دفن زباله به شمار می‌رود. تفکیک زباله از مبدأ، توسعه صنایع بازیافتی، تولید کمپوست از پسماند‌های آلی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین می‌تواند خرم‌آباد را به الگویی موفق در مدیریت پسماند شهری تبدیل کند.

هیچ برنامه‌ای در حوزه مدیریت پسماند بدون مشارکت مردم موفق نخواهد بود. آموزش شهروندان، فرهنگ‌سازی از طریق مدارس، رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، و تشویق به تفکیک زباله از مبدأ، نقش کلیدی در کاهش حجم پسماند و افزایش بهره‌وری سیستم مدیریت زباله دارد. شهروندان خرم‌آبادی باید بدانند که حفظ محیط‌زیست شهر، مسئولیتی همگانی است.

لزوم برنامه‌ریزی جامع و نگاه آینده‌نگر

خرم‌آباد نیازمند یک برنامه جامع، علمی و بلندمدت در حوزه مدیریت پسماند است؛ برنامه‌ای که بر پایه آمار دقیق، استفاده از فناوری‌های نوین، مشارکت بخش خصوصی و هماهنگی میان دستگاه‌های اجرایی شکل بگیرد. بی‌تردید سرمایه‌گذاری امروز در این حوزه، هزینه‌های سنگین زیست‌محیطی و بهداشتی فردا را کاهش خواهد داد.

مدیریت پسماند در خرم‌آباد دیگر یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای حفظ محیط‌زیست، سلامت شهروندان و دستیابی به توسعه پایدار است. اگر امروز با نگاهی مسئولانه و آینده‌نگر به این مسئله پرداخته شود، می‌توان امید داشت که خرم‌آباد همچنان شهری سبز، سالم و زیست‌پذیر برای نسل‌های آینده باقی بماند.