فعال شدن مکانیسم ماشه چه اثری بر صنعت خودروی ایران دارد؟/ کدام خودروها گران می‌شود؟

به گزارش نبض بازار-مکانیسم ماشه سایه بلندی بر سر بازار خودرو انداخته است. برخی مدعی‌اند بازار گرانی شدیدی را تجربه می‌کند، برخی نیز مدعی‌اند که قطعات بسیار کمتری به بازار خواهد رسید. در این بین خودروساز‌های داخلی هم که سال‌ها مدعی تولید ملی بودند تحت تأثیر قرار می‌گیرند. هرچند به علت عدم ارتباط شرکت‌های چینی همکار ایران با اروپا، چینی‌ها چندان تحت فشار تحریم جهت همکاری با ایران قرار نمی‌گیرند.

به جهت بررسی موضوع فوق، گفت‌و‌گو کردیم با حسین رحیمی‌نژاد، که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم:

·        مکانیسم ماشه و تحریم‌های سازمان ملل چگونه خود را در بازار خودرو نشان می‌دهد؟

به طور کلی در شرایط تحریمی، در تأمین کالا‌های مورد نیاز مشکل دارید و قطعات هم مستثنی نیست. فرآیند‌ها همواره طول کشیده‌اند و اخیراً بیشتر هم شده است. بخش عمده این وضعیت نانشی از عملکرد بانک مرکزی است. شما برای تجارت در این حوزه فرآیند تخصیص ارز و کار‌های مالی را با تأخیر بسیار زیادی انجام می‌دهید. یکی از پایه‌های بحرانی در حوزه قطعات خودرو، عملکرد بانک مرکزی و بروکراسی پیچیده است.

مرجع تأمین قطعات خودرو در کشور ما تا حدود ۹۰ درصد کشور چین است. کمی از کره و هند هم وارد می‌شود. اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها اصلاً قطعه‌ای در ایران ندارند. در نتیجه مکانیسم ماشه اثر مستقیمی بر ایران خواهد داشت. وقتی جنس تحریم‌ها تغییر کند، در تجارت ما ۵ الی ۱۰ درصد هزینه اضافه می‌شود. ممکن است چین همکاری‌هایش را نیز با ما کم کند.

·        چقدر احتمال دارد کیفیت قطعات در این شرایط کاهش پیدا کند؟

در کیفیت قطعات هیچ تأثیری ایجاد نمی‌شود، چون منبع قطعات ما کماکان چین است. تحریم‌های آمریکا قطعاً از تحریم‌های سازمان ملل خیلی جدی‌تر بوده است. چین با وجود تحریم‌های آمریکا با ما کار می‌کرد. در نتیجه اثر عملی تحریم‌های مکانیسم ماشه چندان بر روی بازار قطعات جدی نیست. ممکن است برخی از واسطه‌ها تغییر کنند و یا هزینه تجارت زیاد شود.

·        شرکت‌های چینی که در زمینه مونتاژ با ایران کار می‌کنند، در شرایط فعال شدن مکانیسم ماشه چه رفتاری نشان خواهند داد؟

خودرو‌های مونتاژی هم تأثیری از تحریم نمی‌گیرند. شرکت‌هایی که با ایران کار می‌کنند مشتری بین‌المللی ندارند. ما قبلاً سؤال می‌کردیم که چرا شرکت‌های مونتاژی سراغ نقاطی می‌روند که معروف نیستند. ما قبلاً می‌گفتیم چرا از شرکت‌های خوب چینی ماشین وارد نمی‌کنید، اما الان کار کردن با شرکت‌های درجه دو چینی به نفع ما شده است. شرکت‌هایی که مونتاژکار‌های ایران با آنها کار می‌کنند، بازار اروپا و آمریکا ندارند.

کشور چین به طور کلی درگیر تحریم‌ها نیست. البته این قابل پیش‌بینی است که شرکت‌های داخلی و چینی به بهانه مکانیسم ماشه قیمت را بالا ببرند، اما باید آگاه باشیم که این فقط بهانه است. شاید شرکت‌ها خدمات را کم کنند و یا توزیع را کاهش دهند، اما این فقط بهانه است. در عمل تحریم‌های جدید، فراتر از تحریم‌های آمریکا نیست. ممکن است شرکت‌ها شروع به سوءاستفاده کنند.

·        خودروسازهای داخلی از نظر قطعات در چه وضعیتی قرار خواهند گرفت؟

سایپا و ایران خودرو که با شرکت‌های مطرح کار می‌کنند شاید تحت تأثیر قرار بگیرند. خودرو داخلی قاعدتاً نباید گران شود، اما خودرو‌های مونتاژی ایران خودرو و سایپا ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرند.

·        قطعه سازان داخلی تا چه حد دچار مشکل مکانیسم ماشه خواهند شد؟

در عمل کروزی‌ها دچار مشکل نمی‌شوند، اما شاید مکانیسم ماشه را بهانه کنند تا محصولات را گران‌تر به بازار عرضه کنند. ما کاری به ریسک‌های سیاسی و امنیتی مکانیسم ماشه نداریم که اگر اتفاق بیفتد روی تمامی اجزای بازار خودرو اثر می‌گذارد، اما مستقیماً نتایج اقتصادی مکانیسم ماشه روی بازار خودرو تقریباً خیلی کم خواهد بود. ما هیچ تعاملی با اروپایی‌ها در صنعت خودرو نداشته و نداریم، قدرت این جنس از تحریم‌ها نیز بیشتر از آمریکا نیست؛ در نتیجه تحریم‌ها اثر چندانی بر بازار خودرو نخواهند گذاشت. لازم به ذکر است که این تحلیل در شرایطی است که جنگ رخ ندهد.

·        بازار خودرو تا چه حد میل به افزایش قیمت دارد؟

بازار خودرو به طور مستقیم تحت تأثیر نرخ ارز خواهد بود. نرخ ارز به هرکجا برود، بعد از چندماه در بازار خودرو هم اثر خود را نشان می‌دهد. یک سری نوسانات روانی و بازاری وجود دارد، اما از آن می‌گذریم. عامل دیگری برای رشد قیمت وجود ندارد، چون عرضه تغییر نخواهد کرد. برای چینی‌ها نیز دلیلی جهت افزایش قیمت وجود ندارد و گران شدن آنها به بهانه تحریم است نه به علت تحریم! حاکمیت باید سعی کند جلو این روند‌ها را بگیرد.