یاقوت سرخ ازان؛ ۵۰ سال کشت زعفران در قلب نصف جهان

رونویس– اقلیم خشک و بارش کم باران، پای کشت زعفران را که پیش‌تر مردم آن را مختص خراسان می‌دانستند، به استان‌های مختلف باز کرده است؛ اما مردم یک روستا در دل نصف جهان بیش از ۵۰ سال است که زعفران می‌کارند و امسال ۵۰ هکتار زمین زیر کشت یاقوت سرخ دارند.

بیش از ۵۰ سال است که در روستای ازان، گیاه زعفران کشت می‌شود، زیرا آب‌وهوای روستای ازان، با پیازچه زعفران سازگاری دارد و زعفرانی با مرغوبیت برتر از مناطق دیگر تولید می‌شود.ازان، روستایی از توابع بخش میمه شهرستان شاهین‌شهر و میمه در استان اصفهان است. روستای ازان بزرگ‌ترین روستای بخش میمه است. این روستا در دامنه کوه تاریخی کَهرود واقع شده است که بیش از هزاران سال قدمت دارد.سنگ‌نگاره‌ها و طبیعت بکر کهرود آن را به یک مرکز گردشگری در استان اصفهان تبدیل کرده است.

روستای ازان همچنین دارای کاروان‌سرایی گِلی مرمت نشده، قلعه‌های سنگی مرمت نشده، غارها و سنگ‌نگاره‌هایی است که سالانه توریست‌ها برای دیدن آنها لحظه‌شماری می‌کنند. امامزاده سیده‌الصالحه خاتون (س) که منتسب به امام کاظم(ع) است، در روستای ازان واقع شده است.از محصولات کشاورزی روستا می‌توان به بادام، گردو، زردآلو، انار، انجیر، انگور، به، سیب‌درختی، سیب‌زمینی، زرشک و آلوچه اشاره کرد. اما آنچه این روستا را برجسته کرده، سوغات گلاب و زعفران است.

روستای ازان دارای چهار رشته قنات است که شامل قنات برقی، قنات حیدرآباد، قنات زیر سیاه و قنات امامزاده سیدالصالحه خاتون می‌شود. بیشترین کشت در این روستا شامل زعفران، گل محمدی، گندم، جو، بادام و زردآلو است. به‌ویژه، گل محمدی به‌عنوان کشت دوم بعد از زعفران در این منطقه شناخته می‌شود.در حال حاضر حدود ۸۰ درصد از اهالی روستا به کشاورزی مشغول هستند و ۱۰ درصد دیگر به دامداری و بقیه به کارهای عمرانی و خدماتی مشغول‌اند. مشکلاتی مانند افزایش هزینه‌ها و کمبود برق باعث شده که کشاورزان نتوانند به‌خوبی از مزارع خود بهره‌برداری کنند. به‌ویژه در سال جاری، به دلیل مشکلات تأمین آب، بسیاری از کشاورزان قادر به کشت گندم نیستند.مزارع قدیمی هنوز سرپا هستند، اما حدود ۶۰ درصد از آنها رها شده‌اند. کشاورزان در حال حاضر مجبور شده‌اند به ۴۰ درصد باقی‌مانده مزارع نزدیک‌تر شوند، زیرا زمین‌های دورتر به‌خاطر کمبود آب کمتر مورداستفاده قرار می‌گیرند.

روستای ازان یکی از پرجمعیت‌ترین روستاهای شهرستان شاهین‌شهر و میمه است

معصومه پورمندیان، رئیس اداره ترویج و آموزش کشاورزی شهرستان شاهین‌شهر و میمه، در خصوص وضعیت کشاورزی در روستای ازان اظهار داشت: روستای ازان یکی از پرجمعیت‌ترین روستاهای شهرستان شاهین‌شهر و میمه است و خوشبختانه در این روستا، مهاجرت به‌اندازه روستاهای دیگر شهرستان انجام نگرفته و مردم بیشتر به شغل کشاورزی و دامداری مشغول هستند.وی افزود: عمده کشت در این روستا شامل زعفران و گل محمدی است. در حال حاضر حدود ۸۵ هکتار گل محمدی و نزدیک ۵۰ هکتار زعفران در روستای ازان کشت و برداشت می‌شود.پورمندیان خاطرنشان کرد: این روستا به‌عنوان یکی از پیشروان کشت زعفران و گل محمدی شناخته می‌شود و زعفران این منطقه بسیار معروف است. جشنواره‌ای برای زعفران قرار است در تاریخ ۱۶ آبان‌ماه ۱۴۰۴ برگزار شود که سال سوم برگزاری آن خواهد بود.

زعفران نه‌تنها یک گیاه اقتصادی است بلکه در سطوح کوچک هم می‌تواند پربازده باشد

رئیس اداره ترویج و آموزش کشاورزی این شهرستان در خصوص شرایط آب‌وهوایی برای کشت زعفران گفت: زعفران یک کشت مقاوم به کم‌آبی است و در زمان‌هایی که به آب احتیاج دارد، محصولات دیگر به آب نیاز ندارند. به همین دلیل، در سال‌های اخیر که با کم‌آبی مواجه بوده‌ایم، کشاورزان بیشتر به کشت زعفران و گل محمدی روی آورده‌اند. زعفران نه‌تنها یک گیاه اقتصادی است بلکه در سطوح کوچک هم می‌تواند پربازده باشد.

وی افزود: بااین‌حال، تنها مشکل موجود در کشت زعفران، برداشت آن است که هنوز به‌صورت دستی و سنتی انجام می‌شود و دستگاه‌های مناسب برای برداشت زعفران به بازار عرضه نشده‌اند. همچنین، در زمان برداشت ممکن است کشاورزان با کمبود نیروی کار مواجه شوند.

پورمندیان تأکید کرد: با وجود چالش‌ها، کیفیت زعفران در این منطقه به دلیل استفاده مناسب از کودها و عناصر ریزمغذی بسیار بالا است و بازارپسندی خوبی دارد. اما کشاورزان برای رساندن محصول خود به بازار و فروش با قیمت واقعی با مشکلاتی مواجه هستند که امیدواریم این مسائل باهمت خود کشاورزان و تشکیل تعاونی‌ها و تشکل‌ها برطرف شود.روستاهای مناطق مختلف نه‌تنها به‌عنوان مراکز تولید مواد غذایی و کالاهای اولیه نقش اساسی در اقتصاد ملی دارند، بلکه نگهبانان فرهنگی و آداب‌ورسوم محلی هم هستند.

منبع: فارس