مغز مردان با افزایش سن سریع‌تر از مغز زنان کوچک می‌شود

باشگاه خبرنگاران جوان – شواهد جدید نشان می‌دهد که مغز مردان با افزایش سن سریع‌تر از مغز زنان کوچک می‌شود. پژوهش حاضر با بررسی بیش از ۱۲ هزار اسکن مغزی نشان داده است که بافت‌های عصبی در مردان با سرعت بیشتری تحلیل می‌روند؛ یافته‌ای که درک ما از آلزایمر را پیچیده‌تر می‌کند.

مغز انسان به‌طور طبیعی با افزایش سن کوچک می‌شود و این کاهش حجم در افرادی که بر اثر بیماری آلزایمر از دنیا می‌روند، بسیار شدیدتر است. با توجه به اینکه زنان دو برابر مردان به آلزایمر مبتلا می‌شوند، بسیاری از محققان تصور می‌کردند که مغز زنان باید سریع‌تر تحلیل برود. اما این مطالعه جدید خلاف این موضوع را نشان می‌دهد.

سرعت بیشتر کوچک‌شدن مغز مردان نسبت به زنان

یک تیم بین‌المللی از محققان به سرپرستی دانشگاه اسلو در نروژ ۱۲ هزار و ۶۳۸ اسکن MRI مغز از ۴ هزار و ۷۲۶ فرد سالم بین سنین ۱۷ تا ۹۵ سال را تجزیه‌وتحلیل کردند. هر فرد حداقل دو اسکن مغزی به فاصله زمانی متوسط ۳ سال داشت که به محققان امکان می‌داد تغییرات ساختاری مغز را در طول زمان به دقت بررسی کنند.

تحلیل عوامل مختلف مانند سن، تحصیلات و امید به زندگی و تأثیر آنها بر چند ناحیه از مغز مردان و زنان

پس از کنترل تفاوت‌های مربوط به اندازه کلی سر، نتایج نشان داد: در مردان کاهش ضخامت قشر مغز در نواحی بیشتری (شامل نواحی کونئوس، زبانی و اطراف هیپوکامپ) مشاهده شد. همچنین، کاهش حجم در ساختارهای زیرقشری مانند پوتامن و پالیدوم در سنین بالاتر مشهودتر بود. از سوی دیگر در زنان کاهش ضخامت قشر مغز در نواحی کمتری رخ داد و به‌طور کلی ضخامت کورتکس آنها با افزایش سن تغییر کمتری می‌کرد.

این یافته‌ها یک سؤال بزرگ ایجاد می‌کنند: اگر مغز مردان سریع‌تر کوچک می‌شود، پس چرا زنان بیشتر در معرض خطر آلزایمر قرار دارند؟

این مطالعه نشان می‌دهد که تفاوت‌های بیولوژیکی واقعی بین دو جنس در روند پیری مغز وجود دارد، اما این تفاوت‌ها احتمالاً دلیل اصلی شیوع بیشتر آلزایمر در زنان نیستند. محققان دریافتند که در ناحیه هیپوکامپ (مرکز اصلی حافظه که با زوال عقل در ارتباط است) تفاوت قابل توجهی در روند کاهش حجم بین دو جنس وجود ندارد. فقط در سنین بسیار بالا، زنان کاهش سریع‌تری در این ناحیه نشان دادند که ممکن است به دلیل طول عمر بیشتر آنها نسبت به مردان باشد.

نویسندگان مقاله تأکید می‌کنند که با وجود این یافته‌های مهم، نتایج باید با احتیاط تفسیر شوند و تحقیقات بسیار بیشتری مورد نیاز است. درکل حوزه مطالعات پیری مغز از دیرباز با سوگیری جنسیتی شدید مواجه بوده است؛ به‌طوری که در سال ۲۰۱۹ فقط ۵ درصد از مطالعات منتشرشده در علوم اعصاب، تأثیر جنسیت را در نظر گرفته بودند.

این پژوهش جدید گامی مهم برای پرکردن این خلأ است و نشان می‌دهد که برای درک کامل بیماری‌هایی مانند آلزایمر، باید به دنبال توضیحات دیگری فراتر از تحلیل رفتن ساختار مغز گشت و مطالعات آینده باید با دقت بیشتری تفاوت در جنس زن و مرد را بررسی کنند.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال PNAS منتشر شده است.

منبع: دیجیاتو