به گزارش رونویس، بابونه یکی از شناخته‌شده‌ترین گیاهان دارویی در طب سنتی و مدرن است که قرن‌هاست در سراسر جهان برای درمان بیماری‌ها و بهبود سلامت عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه عطر ملایمی دارد و بیشتر به‌خاطر تأثیر آرام‌بخش و خواص درمانی‌اش محبوب است.
انواع بابونه و ویژگی‌های آنها
بابونه گیاه دارویی است که گونه‌های مختلفی دارد، اما دو نوع از آن بیشترین کاربرد دارویی و صنعتی را دارند:
نوع بابونه
ارتفاع
عطر و طعم
مهم‌ترین خاصیت
موارد مصرف
بابونه آلمانی
۱۵ تا ۶۰ سانتی‌متر
ملایم و شیرین
آرام‌بخش، گوارشی، ضدالتهاب
دمنوش، روغن، بخور
بابونه رومی
۱۰ تا ۳۰ سانتی‌متر
تلخ‌تر و تندتر
آرام‌بخش، ترمیم‌کننده پوست
دمنوش، عطرسازی، روغن ماساژ
بابونه وحشی
۱۰ تا ۴۰ سانتی‌متر
تند و قوی
ضدباکتری، ضدالتهاب
دمنوش، پمادهای گیاهی
بابونه مراکشی
۲۰ تا ۵۰ سانتی‌متر
رایحه‌ی خاص، کمتر شناخته‌شده
آرام‌بخش، گوارشی
طب سنتی، عطرسازی
بابونه داوودی
۳۰ تا ۶۰ سانتی‌متر
تلخ و تند
درمان میگرن، ضدالتهاب
مکمل‌های دارویی، دمنوش
۱. بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla)
ویژگی‌ها:
رایج‌ترین نوع بابونه برای مصارف دارویی
یک‌ساله و ارتفاع آن بین ۱۵ تا ۶۰ سانتی‌متر
گل‌های سفید و زرد با عطر قوی
طعم شیرین و ملایم
خواص:
ضدالتهاب و آرام‌بخش
درمان مشکلات گوارشی (نفخ، زخم معده)
بهبود کیفیت خواب و کاهش اضطراب
کاهش دردهای قاعدگی و گرفتگی عضلات
موارد استفاده:
دمنوش، عصاره، روغن و بخور درمانی
۲. بابونه رومی (Chamaemelum nobile)
ویژگی‌ها:
گیاهی چندساله با ارتفاع کمتر (۱۰ تا ۳۰ سانتی‌متر)
برگ‌های پرپشت‌تر و تلخ‌تر از بابونه آلمانی
مقاوم‌تر نسبت به شرایط سخت آب‌وهوایی
خواص:
آرام‌بخش و تقویت‌کننده اعصاب
ضدالتهاب و ترمیم‌کننده‌ی پوست
کاهش دردهای عضلانی و مفصلی
موارد استفاده:
عطرسازی، صنایع آرایشی، دمنوش و روغن‌های ماساژ
۳. بابونه وحشی (Matricaria discoidea)
ویژگی‌ها:
بیشتر در طبیعت و زمینهای بایر رشد می‌کند
گل‌های کوچک‌تر و فاقد گلبرگ‌های سفید
عطر و بوی تندتر نسبت به بابونه آلمانی
خواص:
ضدعفونی‌کننده و ضدباکتری
درمان مشکلات گوارشی و التهابات پوستی
تقویت سیستم ایمنی
موارد استفاده:
دمنوش، پمادهای گیاهی
۴. بابونه مراکشی (Cladanthus mixtus)
ویژگی‌ها:
بومی شمال آفریقا و برخی مناطق مدیترانه‌ای
گل‌هایی شبیه به بابونه آلمانی ولی با بوی متفاوت
کمتر شناخته‌شده در مصارف دارویی
خواص:
خاصیت ضدالتهابی و آرام‌بخش
بهبود گوارش و تسکین درد
موارد استفاده:
بیشتر در طب سنتی محلی و عطرسازی
۵. بابونه داوودی (Tanacetum parthenium) یا بابونه Feverfew
ویژگی‌ها:
گونه‌ای از گیاهان تیره‌ی کاسنی که بیشتر شبیه به گل داوودی است
برگ‌های زرد مایل به سبز با حاشیه‌های دندانه‌دار
طعم تلخ‌تر از سایر انواع بابونه
خواص:
مؤثر در درمان میگرن و سردردهای مزمن
کاهش التهاب و دردهای مفصلی
تقویت سیستم ایمنی
موارد استفاده:
کپسول، عصاره، دمنوش و مکمل‌های دارویی
خواص دارویی بابونه
بابونه یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی است که از گذشته تا امروز برای درمان مشکلات مختلف جسمی و روانی مورد استفاده قرار گرفته است. این گیاه به دلیل ترکیبات فعال خود مانند آپی‌ژنین، بیسابولول، فلاونوئیدها و آنتی‌اکسیدان‌ها تأثیرات قابل‌توجهی بر سلامت دارد. در ادامه، به بررسی مهم‌ترین خواص دارویی بابونه می‌پردازیم.
خاصیت
توضیحات
آرام‌بخش و ضداضطراب
کاهش استرس، اضطراب و بهبود کیفیت خواب
بهبود عملکرد گوارش
کاهش نفخ، درمان سوءهاضمه، رفع اسپاسم‌های شکمی و کمک به درمان زخم معده
ضددرد و ضدالتهاب
کاهش دردهای عضلانی، مفصلی و کمک به تسکین میگرن
تقویت سیستم ایمنی
مقابله با عفونت‌ها و سرماخوردگی به دلیل خواص ضدباکتریایی و آنتی‌اکسیدانی
مراقبت از پوست
درمان جوش، اگزما، التهاب‌های پوستی و بهبود زخم‌ها
کاهش درد قاعدگی
تسکین گرفتگی‌های قاعدگی و تنظیم چرخه‌ی قاعدگی
تسکین مشکلات تنفسی
کاهش علائم آلرژی، آسم و کمک به باز شدن مجاری تنفسی
تقویت مو
روشن‌تر شدن رنگ مو، تقویت فولیکول‌ها و کاهش ریزش مو
۱. آرام‌بخش و ضداضطراب
بابونه به‌عنوان یک آرام‌بخش طبیعی شناخته می‌شود و به کاهش استرس، اضطراب و تنش‌های عصبی کمک می‌کند. ترکیب آپی‌ژنین موجود در بابونه به گیرنده‌های خاصی در مغز متصل شده و باعث ایجاد حس آرامش می‌شود. مصرف دمنوش بابونه قبل از خواب می‌تواند بی‌خوابی را کاهش داده و کیفیت خواب را بهبود ببخشد.
۲. بهبود عملکرد گوارش
بابونه دارای خاصیت ضداسپاسم و ضدنفخ است که به رفع مشکلات گوارشی مانند سوءهاضمه، نفخ و گرفتگی‌های شکمی کمک می‌کند. همچنین، این گیاه به‌دلیل خاصیت ضدباکتریایی و ضدالتهابی خود، در درمان زخم معده و سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS) مؤثر است. برای مشکلات گوارشی، نوشیدن یک فنجان دمنوش بابونه بعد از غذا توصیه می‌شود.
۳. ضددرد و ضدالتهاب
بابونه به کاهش التهاب و درد در بدن کمک می‌کند. ترکیبات بیسابولول و فلاونوئیدهای موجود در بابونه تأثیر ضدالتهابی دارند و می‌توانند برای تسکین دردهای عضلانی، مفصلی و میگرن مفید باشند. روغن بابونه نیز می‌تواند برای ماساژ نواحی دردناک استفاده شود.
۴. تقویت سیستم ایمنی
بابونه حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است که باعث افزایش ایمنی بدن و مقابله با بیماری‌ها می‌شود. این گیاه به کاهش علائم سرماخوردگی، گلودرد و عفونت‌های ویروسی کمک می‌کند. بخور بابونه نیز برای باز کردن مجاری تنفسی و تسکین علائم سرماخوردگی مفید است.
۵. مراقبت از پوست
بابونه یکی از بهترین گیاهان دارویی برای بهبود مشکلات پوستی است. خاصیت ضدالتهابی و ضدباکتریایی آن باعث درمان جوش، اگزما، التهاب‌های پوستی و تسکین سوختگی‌های سطحی می‌شود. کمپرس بابونه روی پوست یا شستشو با دم‌کرده بابونه می‌تواند به بهبود سریع‌تر مشکلات پوستی کمک کند.
۶. کاهش درد قاعدگی و تنظیم هورمون‌ها
بابونه به دلیل اثر آرام‌بخش بر ماهیچه‌های رحم، گرفتگی‌های قاعدگی را کاهش داده و به تنظیم چرخه‌ی قاعدگی کمک می‌کند. مصرف منظم دمنوش بابونه چند روز قبل از شروع قاعدگی می‌تواند دردها و انقباضات شکمی را کاهش دهد.
۷. تسکین مشکلات تنفسی
بخور بابونه برای درمان مشکلات تنفسی مانند آسم، آلرژی، سرفه و سینوزیت مفید است. خاصیت ضدالتهابی آن باعث کاهش التهاب در مجاری تنفسی شده و تنفس را آسان‌تر می‌کند. برای این منظور، می‌توان بخور بابونه را روزانه چند دقیقه انجام داد.
۸. تقویت و سلامت مو
بابونه تأثیر فوق‌العاده‌ای بر سلامت مو دارد. شستشوی مو با دم‌کرده بابونه باعث تقویت فولیکول‌های مو، کاهش ریزش مو و روشن‌تر شدن رنگ مو می‌شود. همچنین، خاصیت ضدباکتریایی آن می‌تواند از ایجاد شوره‌ی سر جلوگیری کند.
روش‌های مصرف بابونه و نحوه استفاده از آن
بابونه گیاهی دارویی است که به روش‌های مختلفی قابل استفاده است. هر روش مصرف، خواص خاصی را تقویت می‌کند و برای مشکلات مختلفی کاربرد دارد. در ادامه، روش‌های اصلی مصرف بابونه را همراه با نحوه استفاده توضیح می‌دهیم.
روش مصرف
موارد استفاده
نحوه استفاده
نکات مهم
دمنوش بابونه
آرام‌بخش، بهبود خواب، مشکلات گوارشی، کاهش درد قاعدگی
۱ قاشق گل بابونه را در یک لیوان آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه دم کن و بنوش.
قبل از خواب یا بعد از غذا مصرف شود. می‌توان با عسل ترکیب کرد.
روغن بابونه
کاهش دردهای عضلانی و مفصلی، مراقبت از پوست، کاهش استرس
چند قطره روغن را با روغن حامل ترکیب کرده و ماساژ بده.
قبل از استفاده روی پوست، تست حساسیت انجام شود.
بخور بابونه
درمان سینوزیت، سرماخوردگی، پاکسازی پوست
۲ قاشق گل بابونه را در یک کاسه آب جوش بریز و ۵ تا ۱۰ دقیقه بخور بده.
برای پوست‌های حساس، بخور نباید بیش از ۵ دقیقه باشد.
کمپرس بابونه
کاهش التهاب‌های پوستی، درمان گل‌مژه، تسکین زخم‌ها
یک پنبه یا پارچه تمیز را به دمنوش بابونه خنک‌شده آغشته کن و روی محل موردنظر قرار بده.
برای چشم، دمنوش باید تصفیه‌شده و تمیز باشد.
شستشوی مو با بابونه
تقویت مو، کاهش ریزش، روشن شدن رنگ مو
۳ قاشق گل بابونه را در ۲ لیوان آب بجوشان و بعد از خنک شدن، موها را با آن شستشو بده.
هفته‌ای ۲ تا ۳ بار استفاده شود.
عرق بابونه
بهبود گوارش، تقویت سیستم ایمنی، کاهش استرس
روزانه یک استکان قبل یا بعد از غذا بنوش.
مصرف زیاد آن ممکن است باعث حساسیت شود.
کپسول یا عصاره بابونه
کاهش التهاب، بهبود گوارش، تأثیر قوی‌تر برای درمان
طبق دستور پزشک یا راهنمای محصول مصرف شود.
برای اثرات متمرکزتر توصیه می‌شود.
۱. دمنوش بابونه (چای بابونه)
موارد استفاده:
کاهش استرس و اضطراب
بهبود کیفیت خواب
درمان مشکلات گوارشی (نفخ، زخم معده، سوءهاضمه)
کاهش دردهای قاعدگی
طرز تهیه:
یک قاشق غذاخوری گل بابونه خشک‌شده را در یک لیوان آب جوش بریز.
درب لیوان را بگذار و اجازه بده ۱۰ دقیقه دم بکشد.
سپس از صافی رد کن و میل کن.
می‌توانی به آن عسل یا لیموترش اضافه کنی.
بهترین زمان مصرف:
قبل از خواب برای آرامش و بهبود خواب
بعد از غذا برای بهبود هضم
۲. روغن بابونه
موارد استفاده:
تسکین دردهای عضلانی و مفصلی
بهبود مشکلات پوستی (التهابات، جوش، اگزما)
کاهش استرس با ماساژ یا رایحه‌درمانی
نحوه استفاده:
چند قطره روغن بابونه را با روغن حامل (مانند روغن زیتون یا بادام) ترکیب کن.
آن را روی ناحیه موردنظر ماساژ بده.
برای رایحه‌درمانی، چند قطره روغن را در دستگاه بخور بریز.
نکته: روغن بابونه غلیظ است، پس قبل از استفاده روی پوست، بهتر است تست حساسیت بگیری.
۳. بخور بابونه
موارد استفاده:
درمان سرماخوردگی، سینوزیت و آلرژی
پاکسازی پوست و درمان جوش‌ها
نحوه استفاده:
۲ قاشق گل بابونه را در یک کاسه آب جوش بریز.
سرت را روی کاسه نگه دار و یک حوله روی سرت بینداز.
۵ تا ۱۰ دقیقه بخور بده.
نکته: برای پوست‌های حساس، نباید بخور را بیش از ۵ دقیقه انجام داد.
۴. کمپرس بابونه
موارد استفاده:
تسکین التهابات پوستی و تسریع بهبود زخم‌ها
رفع خارش و قرمزی پوست
کاهش التهاب چشم و درمان گل‌مژه
نحوه استفاده:
یک فنجان دمنوش بابونه تهیه کن و اجازه بده خنک شود.
یک تکه پنبه یا پارچه تمیز را به آن آغشته کن.
روی محل التهاب یا چشم بسته بگذار و ۱۰ دقیقه صبر کن.
نکته: اگر از کمپرس برای چشم استفاده می‌کنی، دمنوش باید کاملاً تصفیه‌شده و تمیز باشد.
۵. شستشوی مو با بابونه
موارد استفاده:
تقویت موها و کاهش ریزش
روشن‌تر شدن رنگ مو به‌طور طبیعی
کاهش شوره و خارش سر
نحوه استفاده:
۳ قاشق گل بابونه را در ۲ لیوان آب بجوشان.
بعد از خنک شدن، موهایت را با آن شستشو بده.
۲۰ دقیقه صبر کن و سپس موها را آبکشی کن.
نکته: برای تأثیر بیشتر، هفته‌ای ۲ تا ۳ بار از این روش استفاده کن.
۶. عرق بابونه
موارد استفاده:
بهبود هضم غذا
تقویت سیستم ایمنی
کاهش استرس و تنظیم قاعدگی
نحوه مصرف:
یک استکان عرق بابونه را قبل یا بعد از غذا بنوش.
می‌توانی آن را با کمی عسل ترکیب کنی.
نکته: عرق بابونه غلیظ است، پس در مقدار کم مصرف شود (روزانه نهایتاً یک استکان).
۷. کپسول یا عصاره بابونه
موارد استفاده:
برای افرادی که طعم دمنوش بابونه را دوست ندارند
تأثیر قوی‌تر برای کاهش التهاب و درمان مشکلات گوارشی
نحوه مصرف:
طبق دستور پزشک یا برچسب محصول استفاده شود.
عوارض احتمالی و موارد احتیاط در مصرف بابونه
بابونه با وجود خواص زیاد، در برخی موارد می‌تواند عوارضی ایجاد کند. برای جلوگیری از مشکلات احتمالی، بهتر است قبل از مصرف مداوم یا دوزهای بالا، این نکات را در نظر بگیرید.
عوارض احتمالی
علت و توضیحات
احتیاط لازم
واکنش آلرژیک
ممکن است در افراد حساس ایجاد شود.
ابتدا مقدار کم تست شود.
تداخل دارویی
ممکن است با داروهای رقیق‌کننده خون، آرام‌بخش، دیابت و ضدالتهابی تداخل داشته باشد.
قبل از مصرف همراه با دارو، با پزشک مشورت شود.
مشکلات بارداری و شیردهی
احتمال تحریک رحم و تأثیر نامعلوم بر نوزاد
در دوران بارداری و شیردهی با احتیاط مصرف شود.
کاهش فشار خون
ممکن است برای افراد با فشار خون پایین مشکل‌ساز شود.
افرادی که فشار پایین دارند، مراقب باشند.
خطر خونریزی در جراحی
بابونه خاصیت رقیق‌کنندگی خون دارد.
۲ هفته قبل از جراحی مصرف قطع شود.
مشکلات گوارشی در مصرف زیاد
مصرف بیش از حد ممکن است باعث اسهال، تهوع و استفراغ شود.
در حد اعتدال مصرف شود (۲ تا ۳ فنجان دمنوش در روز).
۱. واکنش‌های آلرژیک
برخی افراد ممکن است به بابونه حساسیت داشته باشند، مخصوصاً اگر به گیاهان خانواده کاسنیان (مانند گل مینای چمنی، کهن‌دار، و گل آفتابگردان) حساسیت دارند.
علائم حساسیت:
خارش و قرمزی پوست
آبریزش بینی و عطسه
تورم صورت یا گلو
تنگی نفس (در موارد شدید)
احتیاط:
اگر قبلاً به گیاهان این خانواده حساسیت داشته‌ای، قبل از مصرف بابونه حتماً با مقدار کم تست کن.
۲. تداخل دارویی
بابونه ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد و اثرات آنها را کاهش یا تقویت کند.
داروهای مهمی که با بابونه تداخل دارند:
داروهای رقیق‌کننده خون (مثل وارفارین، آسپرین) → بابونه خاصیت ضدانعقادی دارد و می‌تواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
داروهای آرام‌بخش و خواب‌آور → مصرف همزمان بابونه با داروهایی مانند دیازپام یا لورازپام ممکن است اثر خواب‌آوری را تشدید کند.
داروهای دیابت → ممکن است سطح قند خون را بیش از حد کاهش دهد.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) → مصرف همزمان با داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن ممکن است اثرات ضدالتهابی را تغییر دهد.
احتیاط:
اگر دارویی مصرف می‌کنی، قبل از استفاده مداوم از بابونه با پزشک مشورت کن.
۳. تأثیر بر بارداری و شیردهی
در دوران بارداری: بابونه ممکن است باعث تحریک رحم و افزایش خطر سقط جنین یا زایمان زودرس شود.
در دوران شیردهی: هنوز تحقیقات کافی درباره‌ی ایمنی مصرف بابونه برای نوزاد وجود ندارد، پس بهتر است با احتیاط مصرف شود.
احتیاط:
اگر باردار هستی یا قصد بارداری داری، از مصرف زیاد بابونه خودداری کن.
۴. کاهش فشار خون
بابونه ممکن است باعث افت فشار خون شود، به‌ویژه اگر همراه با داروهای کاهنده فشار خون مصرف شود.
احتیاط:
افرادی که فشار خون پایین دارند، نباید در مصرف بابونه زیاده‌روی کنند.
۵. تأثیر بر جراحی‌ها
بابونه ممکن است خطر خونریزی را در جراحی افزایش دهد، چون خاصیت رقیق‌کنندگی خون دارد.
احتیاط:
اگر قرار است جراحی داشته باشی، حداقل ۲ هفته قبل از عمل، مصرف بابونه را قطع کن.
۶. مشکلات گوارشی در مصرف بیش از حد
مصرف بیش از حد بابونه ممکن است باعث حالت تهوع، استفراغ، اسهال یا درد معده شود.
احتیاط:
بهتر است مصرف بابونه در حد تعادل باشد (نهایتاً ۲ تا ۳ فنجان دمنوش در روز).
سنین مناسب برای مصرف بابونه و نکات مهم
بابونه برای اغلب افراد بی‌خطر است، اما میزان و روش مصرف آن در گروه‌های سنی مختلف متفاوت است. در ادامه توضیح می‌دهم که چه سنی می‌توانند از بابونه استفاده کنند و چه نکاتی را باید رعایت کنند.
گروه سنی
میزان مجاز و روش مصرف
نکات احتیاطی
نوزادان (زیر ۱ سال)
ممنوع
ممکن است باعث آلرژی یا مسمومیت شود.
کودکان ۱ تا ۶ سال
نصف فنجان دمنوش رقیق، حداکثر ۱-۲ بار در هفته
احتمال آلرژی وجود دارد، ابتدا مقدار کم تست شود.
کودکان ۶ تا ۱۲ سال
ک فنجان دمنوش در روز، نصف استکان عرق بابونه
مصرف زیاد باعث خواب‌آلودگی بیش از حد یا مشکلات گوارشی می‌شود.
نوجوانان و بزرگسالان (۱۲ سال به بالا)
۱ تا ۳ فنجان دمنوش در روز، یک استکان عرق بابونه
در صورت مصرف داروهای خاص، با پزشک مشورت شود.
سالمندان (۶۰ سال به بالا)
۱ تا ۲ فنجان دمنوش در روز، نصف استکان عرق بابونه
برای افراد با فشار خون پایین، بیماری‌های کلیوی یا مصرف داروهای رقیق‌کننده خون، باید با پزشک مشورت شود.
۱. نوزادان (زیر ۱ سال) ممنوع
سیستم گوارشی نوزادان هنوز به طور کامل تکامل نیافته است و بابونه ممکن است باعث مشکلات گوارشی یا آلرژی شود.
احتمال آلودگی به باکتری کلستریدیوم بوتولینوم در دمنوش‌های گیاهی مثل بابونه وجود دارد که برای نوزاد خطرناک است.
احتیاط: به هیچ عنوان دمنوش یا عرق بابونه به نوزادان زیر ۱ سال داده نشود.
۲. کودکان (۱ تا ۶ سال) با احتیاط و در مقدار کم
بابونه می‌تواند به آرامش کودک کمک کند و برای کاهش دل‌درد و نفخ مفید است.
در کودکان حساس، ممکن است باعث واکنش آلرژیک شود.
نحوه مصرف مناسب:
مقدار خیلی کم (نصف قاشق چای‌خوری بابونه در نصف لیوان آب) و فقط ۱ تا ۲ بار در هفته
بهتر است خیلی رقیق باشد و به کودکانی که سابقه آلرژی دارند، داده نشود.
احتیاط: اگر برای اولین بار به کودک بابونه می‌دهی، مقدار کم تست کن و اگر علائم حساسیت (قرمزی پوست، کهیر، عطسه) داشت، مصرف را متوقف کن.
۳. کودکان ۶ تا ۱۲ سال مصرف محدود
برای بهبود خواب، کاهش استرس، تسکین معده و دل‌درد مفید است.
نحوه مصرف مناسب:
دمنوش بابونه: یک فنجان کوچک در روز
عرق بابونه: حداکثر نصف استکان در روز
احتیاط: نباید در مصرف آن زیاده‌روی شود، زیرا ممکن است باعث خواب‌آلودگی بیش از حد یا مشکلات گوارشی شود.
۴. نوجوانان و بزرگسالان (۱۲ سال به بالا) بی‌خطر در حد متعادل
نوجوانان و بزرگسالان می‌توانند بابونه را بدون مشکل و به‌صورت روزانه مصرف کنند.
برای بهبود استرس، کمک به خواب، سلامت پوست، کاهش دردهای قاعدگی و بهبود گوارش مناسب است.
نحوه مصرف مناسب:
دمنوش بابونه: ۱ تا ۳ فنجان در روز
عرق بابونه: حداکثر یک استکان در روز
روغن بابونه: برای ماساژ، آروماتراپی یا مراقبت از پوست استفاده شود.
احتیاط: در صورت مصرف داروهای خاص (مثل داروهای رقیق‌کننده خون یا آرام‌بخش) باید با پزشک مشورت شود.
۵. سالمندان (۶۰ سال به بالا) با احتیاط، به‌ویژه در افراد با بیماری‌های زمینهای
بابونه برای سالمندان مفید است، اما در برخی موارد باید با احتیاط مصرف شود:
افراد با فشار خون پایین: بابونه ممکن است فشار خون را بیش از حد کاهش دهد.
افراد با مشکلات کلیوی یا کبدی: مصرف زیاد دمنوش‌های گیاهی ممکن است برای کلیه‌ها مضر باشد.
افرادی که داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند: بابونه خاصیت ضدانعقادی دارد و ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد.
نحوه مصرف مناسب:
دمنوش بابونه: ۱ تا ۲ فنجان در روز
عرق بابونه: حداکثر نصف استکان در روز
روغن بابونه: برای تسکین دردهای عضلانی و مفصلی می‌تواند به صورت موضعی استفاده شود.
احتیاط: اگر سالمند داروهای خاصی مصرف می‌کند، قبل از مصرف مداوم بابونه با پزشک مشورت شود.
آیا بابونه باعث خواب‌آلودگی می‌شود؟
بله، بابونه خاصیت آرام‌بخش و خواب‌آور ملایم دارد. این گیاه با تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی باعث کاهش استرس و اضطراب شده و به بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند.
نکات مهم:
مصرف دمنوش بابونه قبل از خواب می‌تواند به خواب عمیق‌تر و آرام‌تر کمک کند.
اگر در طول روز مصرف شود، ممکن است باعث احساس خواب‌آلودگی و کاهش تمرکز شود.
برای افرادی که فعالیت‌هایی مثل رانندگی یا کارهای دقیق انجام می‌دهند، مصرف زیاد بابونه ممکن است مناسب نباشد.
آیا بابونه برای لاغری مفید است؟
بابونه به‌طور مستقیم باعث کاهش وزن نمی‌شود، اما به دلایل زیر می‌تواند به فرآیند لاغری کمک کند:
۱. کاهش استرس و اشتهای عصبی
استرس و اضطراب از دلایل پرخوری عصبی هستند. بابونه به کاهش استرس و آرامش ذهنی کمک می‌کند و در نتیجه، ممکن است میل به خوردن غذاهای پرکالری را کاهش دهد.
۲. بهبود گوارش و کاهش نفخ
بابونه خاصیت ضدنفخ و ضداسپاسم دارد و به هضم بهتر غذا، کاهش سوءهاضمه و رفع یبوست کمک می‌کند، که می‌تواند در تنظیم وزن مؤثر باشد.
۳. افزایش متابولیسم (سوخت‌وساز بدن)
برخی مطالعات نشان داده‌اند که بابونه می‌تواند باعث بهبود عملکرد متابولیسم شود، اما تأثیر آن روی چربی‌سوزی هنوز کاملاً اثبات نشده است.
۴. بهبود کیفیت خواب
خواب کافی نقش مهمی در کنترل وزن و کاهش اشتها دارد. بابونه به بهبود خواب کمک می‌کند و از تأثیرات منفی کم‌خوابی بر افزایش وزن جلوگیری می‌کند.
چطور بابونه را برای لاغری مصرف کنیم؟
تأثیر بابونه بر لاغری
توضیحات
نحوه مصرف پیشنهادی
کاهش استرس و اشتهای عصبی
بابونه خاصیت آرام‌بخش دارد و از پرخوری ناشی از استرس جلوگیری می‌کند.
۱ فنجان دمنوش بابونه قبل از خواب یا ۳۰ دقیقه قبل از غذا
بهبود گوارش و کاهش نفخ
باعث هضم بهتر غذا، کاهش نفخ و جلوگیری از یبوست می‌شود.
۱ فنجان دمنوش بابونه بعد از غذا
افزایش متابولیسم (سوخت‌وساز بدن)
ممکن است به افزایش چربی‌سوزی کمک کند، به‌ویژه در ترکیب با ادویه‌های چربی‌سوز.
دمنوش بابونه + دارچین یا زنجبیل، ۱ فنجان در روز
بهبود کیفیت خواب
خواب بهتر باعث تنظیم هورمون‌های گرسنگی و جلوگیری از پرخوری می‌شود.
۱ فنجان دمنوش بابونه ۳۰ دقیقه قبل از خواب
جلوگیری از احتباس آب در بدن
خاصیت ادرارآور دارد و به کاهش آب اضافی بدن کمک می‌کند.
۱ فنجان دمنوش بابونه همراه با چند قطره لیمو
۱. دمنوش بابونه: ۱ فنجان قبل از خواب یا ۳۰ دقیقه قبل از غذا برای کاهش اشتها
۲. ترکیب بابونه با لیمو و عسل: برای افزایش تأثیر بر گوارش و چربی‌سوزی
۳. ترکیب با دارچین یا زنجبیل: برای افزایش متابولیسم
آیا مصرف بیش از حد بابونه خطرناک است؟
بله، مصرف بیش از حد بابونه می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد. در حالی که این گیاه در حد متعادل بی‌خطر است، زیاده‌روی در مصرف آن ممکن است باعث مشکلات زیر شود:
عوارض
توضیحات
افراد در معرض خطر
افت فشار خون
کاهش بیش از حد فشار خون، سرگیجه و ضعف
افراد با فشار خون پایین
خواب‌آلودگی شدید
کاهش تمرکز و احساس خستگی زیاد
افرادی که رانندگی یا کارهای حساس انجام می‌دهند
مشکلات گوارشی
حالت تهوع، استفراغ و درد معده
افرادی با معده حساس
واکنش‌های آلرژیک
خارش، کهیر، قرمزی پوست، تنگی نفس
افراد حساس به گل‌های آفتابگردان، داوودی و قاصدک
تداخل دارویی
ممکن است اثر داروهای رقیق‌کننده خون، آرام‌بخش‌ها و داروهای دیابت را تغییر دهد
افرادی که داروهای خاص مصرف می‌کنند
خطر در دوران بارداری و شیردهی
احتمال تحریک انقباضات رحمی و تأثیر نامشخص در شیردهی
زنان باردار و شیرده
۱. افت فشار خون
بابونه باعث کاهش فشار خون می‌شود. مصرف زیاد آن ممکن است در افرادی که فشار خون پایین دارند، باعث سرگیجه، ضعف و بی‌حالی شود.
۲. خواب‌آلودگی بیش از حد
بابونه خاصیت آرام‌بخش و خواب‌آور دارد. مصرف زیاد آن ممکن است باعث خواب‌آلودگی بیش از حد و کاهش تمرکز شود که برای رانندگی یا کارهای حساس خطرناک است.
۳. مشکلات گوارشی (تهوع و استفراغ)
در برخی افراد، مصرف زیاد بابونه ممکن است باعث حالت تهوع، استفراغ یا دل‌درد شود.
۴. واکنش‌های آلرژیک
بابونه متعلق به خانواده گیاهان گل‌ستاره‌ای (Asteraceae) است. افرادی که به گل آفتابگردان، گل داوودی یا گل قاصدک حساسیت دارند، ممکن است با مصرف زیاد بابونه دچار خارش، قرمزی پوست، تنگی نفس یا کهیر شوند.
۵. تداخل با داروها
بابونه ممکن است با داروهای زیر تداخل داشته باشد:
داروهای رقیق‌کننده خون (مانند وارفارین) → خطر خونریزی را افزایش می‌دهد.
آرام‌بخش‌ها و خواب‌آورها → باعث خواب‌آلودگی شدید می‌شود.
داروهای دیابت → ممکن است سطح قند خون را بیش از حد کاهش دهد.
۶. احتمال مشکلات در دوران بارداری و شیردهی
مصرف زیاد بابونه در دوران بارداری ممکن است باعث انقباضات رحمی و افزایش خطر سقط جنین شود. همچنین در دوران شیردهی ایمنی آن به‌طور کامل مشخص نیست.
حد مجاز مصرف بابونه چقدر است؟
بزرگسالان: حداکثر ۲ تا ۳ فنجان دمنوش در روز
کودکان: حداکثر ۱ فنجان دمنوش رقیق‌شده در روز
سالمندان و افراد با بیماری‌های خاص: بهتر است با پزشک مشورت شود
روش‌های استفاده از بابونه برای شستشوی موها
بابونه یکی از بهترین گیاهان طبیعی برای تقویت، درخشان کردن و کاهش ریزش مو است. می‌توان آن را به روش‌های مختلف برای شستشوی مو استفاده کرد.
۱. شستشوی مو با دمنوش بابونه (برای تقویت و درخشندگی موها)
مواد لازم:
۳ تا ۴ قاشق غذاخوری گل بابونه خشک
۲ لیوان آب جوش
روش تهیه:
۱. گل‌های بابونه را در آب جوش بریز و بگذار ۱۰ تا ۱۵ دقیقه دم بکشد.
۲. بعد از خنک شدن، آن را صاف کن.
۳. بعد از شامپو زدن، موها را با این محلول آبکشی کن و اجازه بده موها خشک شوند (بدون شستن مجدد با آب).
نتیجه: موها براق‌تر، نرم‌تر و قوی‌تر می‌شوند.
۲. بابونه برای روشن کردن طبیعی موها
مواد لازم:
۵ قاشق گل بابونه
۲ لیوان آب جوش
۱ قاشق آب‌لیمو (اختیاری)
روش استفاده:
بابونه را در آب جوش دم کن و بعد از صاف کردن، چند قطره آب‌لیمو به آن اضافه کن.
روی موهای مرطوب بریز و ماساژ بده.
اجازه بده در معرض نور آفتاب خشک شود.
این کار را ۲ تا ۳ بار در هفته تکرار کن.
نتیجه: به مرور موها ۱ تا ۲ درجه روشن‌تر می‌شوند.
۳. ماسک بابونه برای کاهش ریزش مو و شوره سر
مواد لازم:
۳ قاشق گل بابونه
۱ لیوان آب جوش
۱ قاشق روغن زیتون یا روغن نارگیل
روش تهیه:
بابونه را دم کن و بعد از صاف کردن، روغن را به آن اضافه کن.
روی پوست سر ماساژ بده و ۳۰ دقیقه بگذار بماند.
با شامپوی ملایم بشور.
|
مطالب پیشنهادی از سراسر وب |
