آلودگی هوا دیگر فقط یکی از چالشهای شهری نیست؛ به بحرانی تبدیل شده است که نفس کشیدن در شهرهای بزرگ ایران را دشوار کرده است. گزارشها نشان میدهد که در سالهای اخیر، کلان شهرها مانند تهران، اصفهان و مشهد روز به روز با تعداد بیشتری از «روزهای ناسالم» روبهرو بودهاند. بر اساس دادههای رسمی، حدود ۳۰٬۶۹۲ نفر در سال ۱۴۰۲ به مرگ زودرس ناشی از آلودگی هوا در ایران دچار شدهاند.
در تهران نیز بیش از ۷٬۰۰۰ نفر در سال گذشته بهدلیل قرارگیری در معرض ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون جان خود را از دست دادهاند. این ارقام وقتی با گزارشهای کیفیت هوا ترکیب میشود مانند گزارشی که تهران در سال گذشته تنها ۱۵ روز هوای پاک داشته است، تصویر هشداردهندهای از وضعیت هوای شهری ارایه میدهد.
در چنین شرایطی، زندگی روزمره شهروندان، فعالیتهای کاری، مدارس کودکان و حتی گردشگری تحت تأثیر قرار گرفته است. نگاه مدیران شهری و مسئولان مرتبط اکنون به این معضل معطوف شده که وضعیت «هوای قابل تنفس» را بهعنوان یک نیاز اساسی برای شهرها بازسازند.
بیشتر بخوانید: تکنولوژی یا تعطیلی؟ جدال پایانناپذیر با آلودگی هوای زمستانی
بحران خاموش؛ وقتی نفس کشیدن سخت میشود!
بررسیهای تازه نشان میدهد که شهرهای ایران در فصل سرد و میانفصول با وضعیت «هوای محبوس» مواجهاند؛ پدیدهای که در آن آلودگی نتوانسته از سطح زمین بالا رود یا از شهر خارج شود. پدیدهای که اگر در کلانشهرها زندگی کنید، قطعا هر هفته به چشم میبینید. به عنوان مثال، تحقیق منتشر شده در ژورنال علمی نشان داده است که در تهران، درصد روزهایی که شاخص کیفیت هوا در وضعیت ناسالم برای گروههای حساس بوده است، بین ۱۶ تا ۳۳ درصد در سال بوده است.
این مقدار زمانی بیشتر نگرانکننده میشود که بدانیم در بازهای، تهران تنها ۶ روز از سال را با هوای پاک داشته است. ترکیب ترافیک سنگین، مصرف سوخت گرمایشی بالا، شرایط جوی آلوده و وارونگی دما موجب شده است ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون و گازهای آلاینده در فضای شهری محبوس شوند. گزارشها نشان میدهد در برخی روزها شاخص کیفیت هوا تهران تا منفذ «ناسالم برای همه گروهها» افزایش یافته است.
در نتیجه، شهرها دیگر فقط بستر زندگی نیستند، بلکه محیطی با ریسک پنهان برای سلامت شدهاند، ریسکی که بسیاری از شهروندان آن را نادیده میگیرند.
تأثیر مستقیم آلودگی بر سلامت شهروندان
آلودگی هوا در شهرهای ایران حالا به بحرانی مزمن تبدیل شده است. نتایج تحقیقات وزارت بهداشت نشان میدهد که تنها در سال گذشته بیش از ۳۰ هزار نفر در کشور بر اثر پیامدهای ناشی از آلودگی جان خود را از دست دادهاند. بیشترین قربانیان، افراد سالمند، کودکان و بیماران قلبی و ریوی هستند. ذرات معلق کوچک که در اثر سوخت خودروها، صنایع و سوختهای گرمایشی تولید میشوند، بهراحتی وارد سیستم تنفسی شده و به اندامهای داخلی آسیب میزنند. در کنار مرگومیر، آمار مراجعه به مراکز درمانی برای مشکلات تنفسی و فشار خون نیز بهطور چشمگیری افزایش یافته است. پزشکان هشدار میدهند که قرارگیری مداوم در هوای آلوده میتواند خطر سکته مغزی، سرطان ریه و … را افزایش دهد.
چرا تعطیلی مدارس و محدودیت خودروها دیگر جواب نمیدهد؟
در سالهای اخیر، سیاستهای موقتی همچون تعطیلی مدارس، طرح ترافیک یا کاهش ساعت کاری ادارات تنها برای چند روز از بار آلودگی کاستهاند. با این حال، نتایج پایشهای هوا نشان میدهد پس از بازگشت شرایط عادی، شاخص آلودگی دوباره در همان سطح پیشین یا حتی بالاتر قرار میگیرد. دلیل این ناکامی روشن است: این تصمیمها بیشتر به درمان مقطعی شباهت دارند تا درمان واقعی. تا زمانی که منابع تولید آلودگی کنترل نشوند و سیستمهای پایدار برای تهویه، فیلتر و تصفیه هوا در فضاهای بسته و شهری نصب نگردند، وضعیت بهبود نخواهد یافت. کارشناسان محیط زیست معتقدند باید از رویکردهای کوتاهمدت فاصله گرفت و سراغ فناوریهایی رفت که بتوانند بهصورت مداوم کیفیت هوا را حفظ کنند. اما سوال اینجاست: کدام فناوری راهحل کاملتر است؟
بیشتر بدانید: تشدید بحران آلودگی هوا در فصل سرد؛ راهکار سازمانها چیست؟
فناوریهای نوین در خدمت هوای سالم
رشد شهرنشینی و پیچیدگی آلودگی هوا موجب شده است فناوریهای جدید به بازیگر اصلی این میدان تبدیل شود. امروز در بسیاری از کشورها از سیستمهای هوشمند تصفیه، حسگرهای کنترل کیفیت و فناوریهای مبتنی بر ازن برای پاکسازی هوا در محیطهای بسته مانند دفاتر، مدارس و هتلها استفاده میشود. ازن با قابلیت اکسیدکنندگی بالا میتواند بسیاری از آلایندههای شیمیایی و میکروبی را از بین ببرد و به تهویه مؤثرتر فضا کمک کند. هرچند استفاده از آن نیازمند استاندارد و تنظیم دقیق است، اما نمونههای موفق جهانی نشان میدهد که بهرهگیری درست از این فناوری میتواند سطح سلامت عمومی را به شکل محسوسی ارتقا دهد.
ازن؛ گاز سهاتمی با مأموریت پاکسازی هوا
ازن، ترکیبی سهاتمی از اکسیژن است که بهطور طبیعی در لایه استراتوسفر وجود دارد و زمین را از پرتوهای فرابنفش محافظت میکند. اما در سالهای اخیر، ازن بهعنوان یک فناوری پاکسازی در فضاهای بسته نیز مورد توجه قرار گرفته است. این گاز با خاصیت اکسیدکنندگی خود میتواند آلایندههای آلی، بوهای نامطبوع و حتی برخی میکروبها و ویروسها را از بین ببرد که با دستگاه ازن ساز تولید میشود. در نتیجه، در محیطهایی مانند بیمارستانها، هتلها و ادارات شهری، استفاده از دستگاههای ازنساز بهعنوان ابزاری مؤثر برای بهبود کیفیت هوا مطرح شده است.
تجربه جهانی استفاده از ازن در شهرهای بزرگ
شهرهایی مانند توکیو، سئول، میلان و برلین طی سالهای اخیر پروژههایی برای بهکارگیری ازن در سیستمهای تهویه عمومی اجرا کردهاند. در ژاپن، از فناوری ازن برای ضدعفونی فضاهای مترو و اماکن عمومی استفاده میشود که طبق گزارش وزارت بهداشت آن کشور، تا ۴۰ درصد از بار میکروبی هوا کاسته است. در کره جنوبی نیز چندین هتل زنجیرهای از سیستمهای مبتنی بر ازن برای پاکسازی اتاقها بهره میبرند تا کیفیت هوای داخلی را در استاندارد جهانی حفظ کنند. این تجربهها نشان میدهد ازن و ازن ساز دیگر تنها یک ابزار آزمایشگاهی نیست، بلکه به بخشی از راهحلهای واقعی برای بهبود هوای شهری بدل شده است.
برای آگاهی بیشتر وارد شوید: اقامت پاک در دل آلودگی شهرها؛ فناوری ازن چطور تجربه اقامت را تغییر میدهد؟
ازن در خانههای شهری؛ راه نجات خانوادهها از هوای ناسالم
در خانههایی که پنجرهها به خیابانهای شلوغ باز میشوند، ورود ذرات معلق و آلودگی اجتنابناپذیر است. دستگاههای تصفیه هوای معمولی تنها بخشی از این ذرات را جذب میکنند و در برابر ترکیبات شیمیایی و میکروبی کارایی محدودی دارند. فناوری ازن و دستگاه ازن ساز میتواند در این نقطه نقش نجاتبخش ایفا کند. تولید کنترلشده ازن در محیطهای بسته، بوهای ناخوشایند، گردوغبار و عوامل آلرژیزا را از بین میبرد و فضایی تازه و سالم برای تنفس ایجاد میکند. کارشناسان توصیه میکنند استفاده از دستگاههای استاندارد با قابلیت تنظیم دوز ازن، بهویژه در آپارتمانها و ساختمانهای پرتردد، میتواند یکی از مؤثرترین راهکارها برای مقابله با آلودگی هوای خانگی باشد.
آیا تولیدکننده داخلی توانسته دستگاههای استاندارد ازن تولید کند؟
در سالهای اخیر، تولید دستگاههای ازنساز از مرحله واردات صرف عبور کرده و چند شرکت داخلی موفق شدهاند محصولاتی با استانداردهای جهانی ارائه دهند. در این میان، ازن گستران بهعنوان یکی از تولیدکنندگان پیشرو شناخته میشود که تمرکز خود را بر طراحی دستگاههای ایمن، قابل تنظیم و سازگار با فضاهای مختلف خانگی و صنعتی گذاشته است.
محصولات این شرکت با بهرهگیری از فناوری تنظیم دوز ازن، به کاربران امکان میدهند میزان گاز تولیدی را بر اساس متراژ و نوع کاربری محیط کنترل کنند؛ عاملی که برای ایمنی و کارایی بسیار حیاتی است. وجود پشتیبانی فنی داخلی و خدمات پس از فروش، مزیت دیگری است که استفاده از محصولات داخلی را نسبت به نمونههای وارداتی تقویت میکند. کارشناسان معتقدند حمایت از چنین فناوریهایی، گامی مؤثر برای بهبود کیفیت هوای شهری، حفط سلامتی و خودکفایی صنعتی در کشور به شمار میآید.
تیترکوتاه مدیا
سرمایهگذاری برای تولید؛ کدام سرمایه، کدام تولید؟
وبگردی
|
مطالب پیشنهادی از سراسر وب |

