کشف راز اقلیم باستانی زمین با گیاهان ۴۰۰ میلیون‌ ساله

باشگاه خبرنگاران جوان – گروهی از دانشمندان دانشگاه نیومکزیکو کشف کرده‌اند که یک گیاه باستانی و غیرمعمول می‌تواند کلیدی برای آشکارسازی جزئیات تاریخچه اقلیم زمین در گذشته‌های دور باشد.

این پژوهش که به سرپرستی زَکَری شارپ (Zachary Sharp)، استاد گروه علوم زمین و سیاره‌شناسی دانشگاه نیومکزیکو انجام شده، بر گیاهان دم‌اسبی متمرکز است؛ گیاهانی با ساقه‌های توخالی که بیش از ۴۰۰ میلیون سال در زمین دوام آورده‌اند.

کشف فرآیند تصفیه طبیعی فوق‌العاده

محققان دریافتند آبی که از این گیاهان عبور می‌کند، چنان فرآیند تصفیه طبیعی قدرتمندی را تجربه می‌کند که ترکیب ایزوتوپ اکسیژن آن به‌شدت با ترکیب ایزوتوپ موجود در شهاب‌سنگ‌ها و سایر مواد فرازمینی مطابقت دارد.

شارپ توضیح می‌دهد: این گیاه یک استوانه یک‌متری با یک میلیون سوراخ با فاصله‌های مساوی است. یک شاهکار مهندسی است که ایجاد آن در آزمایشگاه غیرممکن است.

حل معمای ایزوتوپ‌های اکسیژن

این کشف، پاسخی به پرسش‌های دیرینه درباره الگو‌های ایزوتوپ اکسیژن در گیاهان بیابانی ارائه می‌دهد و راهکاری جدید برای مطالعه شرایط اقلیمی گذشته، به‌ویژه در مناطق خشک، پیش روی دانشمندان قرار می‌دهد.

ایزوتوپ‌های اکسیژن در آب به‌عنوان شاخص‌های طبیعی عمل می‌کنند که به محققان در ردیابی منشأ آب، سرعت آزادسازی آن توسط گیاهان و سطوح رطوبت محیط کمک می‌کنند.

نمونه‌های استثنایی از ریوگرانده

پژوهشگران نمونه‌هایی از گیاهان دم‌اسبی صاف را در امتداد رودخانه ریوگرانده در نیومکزیکو جمع‌آوری و چگونگی تکامل نسبت ایزوتوپ‌ها از پایه تا نوک گیاه را اندازه‌گیری کرد. آب‌های جمع‌آوری‌شده از نوک گیاه، دارای مقادیر بی‌سابقه‌ای بودند که پیش از این در زمین مشاهده نشده بود.

شارپ که این یافته را در کنفرانس ژئوشیمی گلداشمیت پراگ ارائه کرده، می‌گوید: اگر به این داده‌ها برمی‌خوردم، حتماً تصور می‌کردم دارای منشأ فرازمینی هستند. اما در کمال شگفتی، این مقادیر در نمونه‌های زمینی هم مشاهده شده‌اند.

بازسازی اقلیم عصر دایناسور‌ها

محققان توانستند با بهره‌گیری از این داده‌های تازه، مدل‌های خود را بازبینی کنند و برای نخستین‌بار توضیحی برای نتایج به‌دست‌آمده از دیگر گیاهان بیابانی ارائه دهند که پیش از این توجیه‌ناپذیر به‌نظر می‌رسید.

به باور شارپ، سنگواره‌های دم‌اسبی، که روزگاری تا ۳۰ متر ارتفاع داشتند، حاوی ذرات ریز سیلیسی به نام فیتولیت هستند. این ذرات می‌توانند نسبت ایزوتوپ‌ها را برای میلیون‌ها سال تقریباً دست‌نخورده حفظ کنند و در واقع همچون رطوبت‌سنجی از اعصار باستانی عمل کنند.

شارپ معتقد است اکنون امکان بازسازی شرایط رطوبت و اقلیم زیست‌بوم‌های دوره دایناسور‌ها فراهم شده است.

منبع: ایرنا