طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، حدود ۳٫۷ میلیارد نفر در جهان به مشکلات دهان و دندان مبتلا هستند. فرسایش مینای دندان یکی از دلایل اصلی پوسیدگی است. این فرسایش می‌تواند ناشی از مصرف مکرر غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی و شیرین، دندان‌قروچه، مسواک زدن شدید، رفلاکس اسیدی و خشکی دهان باشد. از آنجایی که تاکنون امکان بازسازی مینای از دست‌رفته وجود نداشت، دندان‌ها ممکن است ترک بخورند، لب‌پر یا پوسیده شوند. فلوراید مهم است، اما نمی‌تواند مینای از دست‌رفته را ترمیم کند.
پژوهشگران ژل خود را بر پایه‌ی مواد زیست‌الهام‌بخش طراحی کرده‌اند که از ساختار و عملکرد مینای طبیعی تقلید می‌کند. وقتی این ژل روی دندان‌های فرسوده اعمال شود، پایدار است و رشد نانوکریستال‌های آپاتیت را تحریک می‌کند. این فرآیند ساختار میکروسکوپی مینای دندان را بازسازی و خواص مکانیکی آن را احیا می‌کند. به گفته محققان، این ژل می‌تواند در درمان بالینی فرسودگی مینا و حساسیت دندانی کاربرد داشته باشد.
برای آزمایش، پژوهشگران از دندان‌های مولار استخراج‌شده انسان استفاده کردند. ابتدا سطح دندان‌ها را با اسید آماده کردند تا فرسایش‌های مختلف شبیه‌سازی شود. سپس یک لایه از ژل ELR (الاستین-مانند) اعمال شد و دندان‌ها در محلول‌هایی قرار گرفتند که شرایط یون‌های بزاق را تقلید می‌کرد. طی حدود ۱۰ روز، ژل یون‌های کلسیم و فسفات را جذب و کریستال‌ها رشد کردند. این فرآیند ساختار و استحکام مینای طبیعی را بازسازی کرد.
پژوهشگران با استفاده از میکروسکوپ الکترونی مشاهده کردند که کریستال‌های جدید با مینای زیرین یا عاج ترکیب شده و ساختار یکپارچه و منظم دارند. آزمایش‌های مکانیکی نشان داد مینای بازسازی‌شده تقریباً با مینای سالم یکسان است و در برابر سایش، شکستگی و اسید مقاومت بیشتری نسبت به مینای طبیعی دارد. این نتایج هم در شرایط بزاق مصنوعی و هم در بزاق واقعی تکرار شد که نشان می‌دهد ژل با یک بار استفاده می‌تواند مینای دندان را بازسازی کند و در شرایط واقعی دوام بیاورد.
البته نتایج هنوز اولیه هستند؛ زیرا آزمایش‌ها خارج از بدن و در شرایط کنترل‌شده انجام شده‌اند. همچنین ضخامت لایه ژل تنها چند میکرومتر است، بنابراین دوام طولانی‌مدت آن هنوز مشخص نیست. بااین‌حال، ژل مسیر امیدوارکننده‌ای برای بازسازی مینای دندان ارائه می‌دهد و نیاز به تحقیقات و توسعه بیشتر دارد تا روزی بتوان پس از مسواک زدن صبحگاهی از آن استفاده کرد.
پژوهش در ژورنال Nature Communications منتشر شده است.
|
مطالب پیشنهادی از سراسر وب |
