باشگاه خبرنگاران جوان – وقتی به حیات‌وحش اروپا یا آمریکای شمالی فکر می‌کنیم، شاید تصویر یک خرس قهوه‌ای یا گله‌ای از گرگ‌ها به ذهنمان بیاید. اما این قاره‌ها در برابر شکوه و تنوع جانوران غول‌پیکری که در دشت‌های آفریقا پرسه می‌زنند، حرفی برای گفتن ندارند. حتی آسیا با ببرهایش و استرالیا با کانگوروهایش هم نمی‌توانند با فهرست بلندبالای غول‌های زمینی در آفریقا رقابت کنند. اما این سؤال همیشه مطرح بوده است: چرا آفریقا؟ چه چیزی این قاره را به پناهگاه آخرالزمانی بزرگ‌ترین موجودات خشکی تبدیل کرده است؟
آفریقا یک تالار مشاهیر زنده است. فیل بیشه آفریقایی، بزرگ‌ترین جانور خشکی، شترمرغ، بزرگ‌ترین پرنده‌ی جهان و گوریل شرقی، بزرگ‌ترین نخستی‌سان، همگی این قاره را خانه‌ی خود می‌نامند. به این فهرست، بلندقدترین حیوان یعنی زرافه و البته کرگدن و اسب آبی را هم اضافه کنید که وزن هرکدامشان به‌راحتی از یک تن فراتر می‌رود. با‌این‌حال، جالب است بدانید که این قهرمانی، پدیده‌ای نسبتاً تازه در تاریخچه‌ی سیاره زمین است.
زمانی، غول‌های بسیار بزرگ‌تری در دیگر نقاط زمین حکمرانی می‌کردند. حدود ۱۰۰ میلیون سال پیش، دایناسوری به نام پاتاگوتایتان مایوروم (Patagotitan mayorum) که در آرژانتین امروزی زندگی می‌کرد، سنگین‌ترین موجودی بود که روی خشکی قدم گذاشت. یا فیل‌مرغان غول‌پیکر ماداگاسکار که تا همین هزار سال پیش وجود داشتند و سپس منقرض شدند. پس چه شد که تاج پادشاهی غول‌ها به آفریقا رسید؟ پاسخ در رابطه‌ی پیچیده‌ی این حیوانات با خطرناک‌ترین شکارچی تاریخ، یعنی انسان، نهفته است.
با ظهور و گسترش انسان خردمند یا هومو ساپینس (Homo sapiens) در اواخر دوران چهارم زمین‌شناسی، موج انقراضی بزرگی جانوران غول‌پیکر (مگافونا، کلان‌زیاگان یا بزرگ‌زیاگان) را در سراسر جهان درو کرد. ماموت‌ها، اسمیلودون و تنبل‌های غول‌پیکر یکی پس از دیگری ناپدید شدند. آفریقا هم از این موج بی‌نصیب نماند، اما شدت فاجعه در این قاره بسیار کمتر بود. زیرا حیوانات آفریقا یک مزیت منحصربه‌فرد داشتند: این حیوانات برای میلیون‌ها سال در کنار نیاکان انسان تکامل یافته بودند. این هم‌زیستی طولانی، همه چیز را تغییر داد.
|
مطالب پیشنهادی از سراسر وب |
