۳۳ فرمانِ وزارت بهداشت برای «نان خوردن»؛ چه نانی ما را بیمار نمی‌کند؟

رونویس– نان به عنوان یکی از مهمترین مواد غذایی افراد که هرروز مصرف می شود از جایگاه تغذیه ای بالایی برخوردار است اما لازمه استفاده صحیح از این نعمت الهی رعایت نکات بهداشتی است.

نان یکی از مهمترین و محوری ترین مواد غذایی در سبد تغذیه ای هر فردی است که هر روز آن را مصرف می‌کند.نان سالم یکی از مهم‌ترین اجزای یک تغذیه متعادل و سالم به شمار می‌رود. نان کامل و سالم از آرد کامل تهیه می‌شود؛ یعنی آردی که سبوس و جوانه گندم آن حذف نشده‌اند و در نتیجه سرشار از فیبر، ویتامین‌های گروه B و مواد معدنی مانند آهن و کلسیم است. وجود فیبر کافی در نان سالم به بهبود عملکرد دستگاه گوارش، ایجاد احساس سیری طولانی‌تر و کنترل وزن کمک می‌کند.از دیگر ویژگی‌های نان سالم می‌توان به نداشتن افزودنی‌های شیمیایی، بهبوددهنده‌های مصنوعی و نگهدارنده‌ها اشاره کرد.نان سالم با تخمیر طبیعی و استفاده از خمیرمایه یا خمیرترش تهیه می‌شود که این فرآیند باعث افزایش قابلیت هضم نان و کاهش قند خون پس از مصرف می‌شود.

همچنین نمک در نان سالم به مقدار کنترل‌شده استفاده شده باشد تا از بروز مشکلاتی مانند فشار خون بالا جلوگیری گردد.در نهایت، نان سالم دارای بافت طبیعی، طعم ملایم و رنگی تیره‌تر نسبت به نان‌های تهیه‌شده از آرد سفید است. مصرف منظم این نان نقش مهمی در تأمین انرژی پایدار بدن، حفظ سلامت قلب و پیشگیری از بسیاری از بیماری‌های مزمن دارد و انتخابی آگاهانه برای سبک زندگی سالم به شمار می‌رود.سالم ترین نان یعنی نانی که با مصرف آن دیگر نگرانی از تشدید و یا ایجاد مشکلات سلامتی از جمله اضافه وزن و یا مشکلات معده و.. وجود نخواهد داشت نانی است که در تهیه و پخت ان توجه کافی به مواد اولیه و افزودنی های نان بشود؛ به طوری که با مصرف نان خطری سلامت بدن را تهدید نکند.

مواد تشکیل دهنده‌ نان‌ها در کیفیت آ‌نها نقش بسیار مهمی دارد. به‌طوری که نان اگر حاوی سبوس باشد به مراتب اثرات مثبت آن بر سلامتی خیلی بیشتر از نان‌های فاقد سبوس است. نان‌های فاقد سبوس ارزش غذایی کم دارند و می‌توانند چاق کننده باشند. همچنین اثرات نامطلوبی همچون کاهش املاح بدن و عناصری مانند کلسیم، منیزیم، روی، آهن در پی دارد که این عوامل خود می‌توانند زمینه ساز بروز بیماری‌های دیگر شوند. به همین دلیل توصیه می‌شود از مصرف اینگونه نان‌ها پرهیز شود.

پویش ملی اطلاع‌ رسانی تغذیه سالم با هدف ارتقای دانش و آگاهی مردم درباره انتخاب و مصرف نان سالم، از ۱۵ تا ۳۰ آذر ماه در حال برگزاری است. با توجه به اهمیت این موضوع و تأثیر مستقیم آن بر سلامت جامعه، شعار ملی پویش تغذیه سال ۱۴۰۴ به « نان و سلامت» اختصاص یافته است.

وزارت بهداشت ۳۳ نکته کلیدی را برای تهیه نان، بهترین نوع نان و نحو چگونگی نگهداری آن اعلام کرده است که در ادامه بیان می‌شود:۱. فیبر نامحلول موجود در نان کامل از ایجاد یبوست پیشگیری می‌کند.۲. با مصرف نان سبوس دار و دریافت فیبر بیشتر عملکرد دستگاه گوارش خود را بهبود دهید.۳. نان داغ را فورا در کیسه پلاستیکی قرار ندهید تا از ایجاد رطوبت و کپک‌زدگی جلوگیری شود.۴. نان مصرفی روزانه خود را از نان‌های سبوس‌دار انتخاب کنید خطر ابتلا به دیابت را در خود کاهش دهید.۵. نان را به اندازه مصرف کنید و از دورریز آن بپرهیزید.۶. نان را از رژیم غذایی خود حذف نکنید، بلکه نان سالم مصرف کنید. ۷. نان منبع اصلی کربوهیدرات‌های پیچیده است و نباید به‌طور کامل حذف شود.۸. با مصرف روزانه نان کامل، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، چاقی و دیابت نوع ۲ را کاهش دهید.۹. نان کامل با سبوس طبیعی گندم، به بدن شما کمک می‌کند سالم‌تر بمانید.۱۰. در وعده‌های غذایی از نان سبوس‌دار استفاده کنید تا احساس سیری بیشتری داشته باشید.۱۱. برای سلامت گوارش و پیشگیری از یبوست نان مصرفی روزانه خود را از سبوس دار انتخاب کنید.۱۲. برای تامین فیبر، ویتامین‌های گروه B و مواد معدنی نان‌های سبوس دار را جایگزین نان لواش و تافتون یا تست‌های سفید کنید.۱۳. برای کاهش ضایعات نان بلافاصله بعد از سرد شدن نان آن را فریز کنید.۱۴. در هنگام خرید نان از کیسه‌های پارچه‌ای استفاده کنید.۱۵. از خرید نان‌هایی که نانوا سبوس را به صورت دستی به خمیر نان اضافه می‌کند جدا خودداری کنید.۱۶. مصرف نان‌های سبوس دار خطر بیماری‌های دیابت و پرفشاری خون را کاهش می‌دهد. ۱۷. نان سبوس دار تامین کننده بخشی از ویتامین‌های گروه B، انرژی و فیبر است.۱۸. برای حفظ سلامتی از نان‌های کم نمک استفاده کنید.۱۹. یکی از منابع مهم دریافت نمک ایرانی‌ها از نان مصرفی روزانه است پس نان‌های کم نمک را برای خرید امتحان کنید.۲۰. توصیه می‌شود بیشتر نان مصرفی روزانه شما از نان‌های صنعتی سبوس دار باشد.۲۱. نان‌های صنعتی به دلیل استفاده از دستگاه‌های خودکار و مکانیزه، عدم استفاده از جوش شیرین و عدم آلودگی‌های فسیلی برای مصرف توصیه می‌شود.۲۲. در نان‌های صنعتی از آنجایی که نیروی انسانی کمتری در پخت نان‌های صنعتی دخالت دارند خطرآلودگی نیز کمتر است.۲۳. پخت نان در روش صنعتی بدون حرارت مستقیم انجام می‌شود حرارت مستقیم در نانوایی‌های سنتی گاهی ممکن است باعث آلودگی‌های فسیلی بر روی نان شود.۲۴. در روش صنعتی نان‌های تولیدی با بسته بندی مناسب و بهداشتی عرضه می‌شود.۲۵. ارزش غذایی نان‌های صنعتی به دلیل استفاده از مخمر آهن و ویتامین‌ها بیشتر است. مخمر برخلاف جوش شیرین منبع غنی از ویتامین‌های B و املاح معدنی، آهن، کلسیم، پتاسیم، روی، منیزیم، منگنز است.۲۶. نان کامل با داشتن سبوس و جوانه گندم، منبعی غنی از فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی است.۲۷. نان کامل از آردی با سبوس‌گیری کمتر از ۶٪ تهیه می‌شود و حاوی جوانه یا گیاهک گندم است. ۲۸. رنگ نان کامل به دلیل داشتن سبوس بیشتر تیره‌تر از نان‌های دیگر می‌باشد.۲۹. فیبر فراوان در نان کامل به بهبود عملکرد روده‌ها، جلوگیری از یبوست و سلامت گوارش کمک می‌کند ۳۰. نان کامل با شاخص گلیسمی پایین‌تر، گزینه‌ای مناسب برای افراد دیابتی و کسانی است که مراقب قند خونشان هستند.۳۱. از کودکان تا سالمندان، نان کامل می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل باشد.۳۲. مصرف نان کامل خطر دیابت، چاقی و بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.۳۳. با مصرف نان کامل، هزینه‌های درمانی ناشی از بیماری‌های مزمن کاهش می‌یابد.

روش نگهداری نان

۱) در هنگام خرید حتماً اجازه دهید بخار نان تخلیه شده و سرد شود.  ۲) در زمان انتقال نان به منزل آن را در پوشش پارچه‌ای قرار دهید.۳) در صورتی که بیش از نیاز یک وعده نان خریده‌اید حتماً نان را قبل از بیات شدن به بُرش‌های کوچک تقسیم کرده و در کیسه‌های مخصوص در فریزر نگهداری نمائید. ۴) چند دقیقه قبل از مصرف، نان را از فریزر در آورده و در هوای آزاد نگهداری و یا گرم نموده و مصرف نمائید.

منبع: فارس